Mark Bray - IIEP - Unesco

Kölgə təhsil sisteminə qarşı müqavimət
Hökumətlər bilməlidirlər ki, repetitor təhsili üçün təzyiq zəif nəticə göstərənlərə
nisbətən daha çox yüksək nəticə göstərən şagirdlərdən gəlir və beynəlxalq miqyasda
müqayisə etsək, repetitorluq Afrika kimi aşağı səviyyəli təhsil sistemlərinə nisbətən
Şərqi Asiya kimi yüksək səviyyəli təhsil sistemlərində daha geniş yayılmışdır.
Qərarvericilər və planlaşdırma mütəxəssisləri həmçinin repetitor təhsilinin müxtəlif
növlərinin nə ifadə etdiyini də nəzərə almalıdırlar. Ailələr pulsuz dövlət sistemində sinifdəki
şagirdlərin sayının 35-dən artıq olmasından şikayətləndikləri halda, nə üçün 110 şagirddən
ibarət sinif üçün pul ödəyirlər (Çərçivə 7) Valideynlər öz uşaqlarının kiçik qruplarda və ya
təkbətək formada fərdi dərs almalarının məktəbdəki dərslərdən və ya uşaqların ev
tapşırıqlarına kömək etmələrindən nə ilə üstün olduğunu düşünürlər Həmçinin təcrübəsiz
universitet tələbəsinin orta məktəb şagirdinə dərslərdə yardım etməsi əsas təhsil sistemində
çalışan mütəxəssislərin verdiyi dərslə necə eyniləşdirilə bilər
Çərçivə 7. Misirdə nüfuzlu repetitor
Hartmann (2008, s. 43) tərəfindən verilən aşağıdakı məlumatda Misirdə böyük nüfuza
və rəğbətə malik repetitordan bəhs edilir. Qeyd edildiyi kimi, o, geniş sinifləri cəlb
edir.
Məni kimya dərsində iştirak etməyə dəvət etmişdilər və mən otağın qızlar
hissəsində sonuncu sırada oturdum. Dərs başlayanda mən orta hesabla yaşı 14 olan
110 şagird saydım. Dörd əməkdaşdan üçü onların sakit olmalarına və diqqəti dərsə
cəmləmələrinə nəzarət edir, cənab Hişam otağa daxil olduqda söhbətlər
dayandırılır və 110 cüt göz müəllimə dikilir. Cənab Hişam təxminən 45 yaşlarında,
seyrək saçlı və nazik bığlı arıq bir şəxsdir. O, konservativ üslubda geyinib, əynində
köynək, qalstuk və limon rəngli sviter var, ancaq onun nəzərə çarpmayan xarici
görünüşü aldadıcıdır.
Sonrakı iki saat ərzində məlum olur ki, cənab Hişam təkcə təcrübəli və
tanınmış müəllim deyil, həmçinin istedadlı “şou ustasıdır”. Cənab Hişam
auditoriyanın qarşısında dinamik şəkildə hərəkət edir, lövhədə formullar yazır və
onları eyni vaxtda mikrofonu ilə izah edir. Bəzən o, müəyyən formul və ifadələri
yüksək səslə oxuyur və daha sonra şagirdlər xorla onları bir neçə dəfə təkrar
edirlər. Şagirdlərə suallarını kağız üzərində yazmaq imkanı verilsə də, onlar çox
az sual verə bilirlər. Həmin kağızlar isə daha sonra köməkçilərdən biri tərəfindən
müəllimə verilir.
78
Təhsilin Planlaşdırılması üzrə Beynəlxalq İnstitut
www.iiep.unesco.org