Mark Bray - IIEP - Unesco

Kölgə təhsil sisteminə qarşı müqavimət
Bütün bu fərqli növlər qruplaşdırıldıqdan sonra repetitorluğun iqtisadi, sosial və təhsil
baxımından təsirinə dair qərarvericilərin və planlaşdırıcıların fikirləri tam formalaşacaq. Bu
parametrlər kitabın növbəti bölməsində öz əksini tapmışdır.
Çərçivə 2. Dəyərləndirmə
“Aydındır ki, repetitorluq özlüyündə yaxşı və ya pis bir məsələ deyil. Əsas olan
repetitorluğun necə və hansı şəraitdə təmin edilməsidir. Fərdi dərs məktəb müəllimləri,
kənar repetitorlar, yoxsa özəl mərkəzlər tərəfindən verilir Müəllimlər fərdi dərsi öz
şagirdlərinə, yoxsa başqa şagirdlərə keçirlər Repetitorluq məktəb təhsilini
tamamlayırmı O, məktəb təhsilini müxtəlif yollarla təhrif edirmi” (Poisson, 2007, s.
4)
Repetitorluğun iqtisadi, sosial və təhsil baxımından təsiri
Əvvəlki bölmələrdən aydın oldu ki, repetitorluğun miqyası, intensivliyi və formaları
fərqlidir. Bu fakt, həmçinin iqtisadi sistemlərin, mədəniyyətlərin rəngarəngliyi və digər
fərqlər repetitorluğun iqtisadi, sosial və təhsil baxımından təsirinin müəyyənləşdirilməsi
zərurətini ortaya atır. Bununla belə, müqayisəli analizlərdən çox şey öyrənmək olar.
İqtisadi təsir
Aydındır ki, repetitorluq dünyanın bir sıra yerlərində böyük biznesdir. Bu, özünü
Koreyada daha qabarıq şəkildə büruzə verir, belə ki, 2006-cı ildə Koreyada ailələrin
repetitorluğa sərf etdikləri vəsait 24 milyard ABŞ dolları və ya Ümumi Daxili Məhsulun
2,8%-ni təşkil etmişdir (Kim və Lee, 2008, s. 3). Koreyanın repetitorluq sənayesi repetitorlar
və əlaqədar işçilər üçün gəlir mənbəyidir. Bu insanların məsrəfləri dalğavari effektə malikdir.
Ailələrin fərdi dərslərə sərf etdikləri xərclərə dair digər nümunələr aşağıdakılardan ibarətdir:
•
•
•
Fransada 2006-cı ilin hesablamalarına görə, sektorun xərcləri təxminən 2,21 milyard
Avro olmuş və hər il təxminən 10% artmışdır (Melot, 2007, s. 50).
Yunanıstanda orta məktəbin yuxarı sinif şagirdləri üçün fəaliyyət göstərən kreminq
məktəblərinə 2000-ci ildə 1,1 milyard Avro vəsait xərcləndiyi bildirilmişdir ki, bu da
təhsilin həmin pilləsində hökumətin təhsilə sərf etdiyi məsrəflərdən çoxdur
(Psacharopoulos və Tassoulas, 2004, s. 247).
Türkiyədə 2004-cü ildə aparılmış hesablamaya görə repetitor mərkəzlərinə sərf edilən
xərclər 2,9 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdir ki, bu da Ümumi Milli Məhsulun
0,96%-nə bərabər olmuşdur (ancaq digər hesablamalarda bu göstərici aşağı olmuşdur)
(Tansel və Bircan, 2007, s. 14).
30
Təhsilin Planlaşdırılması üzrə Beynəlxalq İnstitut
www.iiep.unesco.org