Mark Bray - IIEP - Unesco

Diaqnoz
Mavritaniyada repetitorluq problemi ilə əlaqədar narahatçılıq bir əsrdən artıq bir
müddətdə ifadə edilmişdir. Foondun (2002, s. 488) 1901-ci ildə oğlanlar üçün yeganə orta
məktəbin rəhbəri tərəfindən repetitor təhsilinin mənfi cəhətlərinə dair bildirilən fikirlərə
istinad edir. Direktor bu problemin qarşısını almaqda gücsüz olduğunu bildirmişdir. Bənzər
fikir 1911-ci ildə Curepipedə yerləşən Mavritaniya Kral Kollecinin rəhbəri tərəfindən də
ifadə edilmişdir (sitat Mavritaniya, 1994, sp. 1-2). O, öz işçilərindən 12 nəfərin həftədə
13-33 saat fərdi dərs verdiklərini bildirmişdir. O aşağıdakıları qeyd edir:
Yetərli kompensasiya təmin edilməyincə, bu fəaliyyəti qadağan etmək mümkün
deyil, həmçinin, mən bu tədbiri arzuolunmaz hesab edirəm. Oğlanlar kollecdən sonra
istirahət saatlarını istədikləri kimi keçirmək hüququna malikdirlər və heç kim onlara
mane ola bilməz. Məhdudiyyət tətbiq etmək də qeyri-mümkün görünür. Bunu necə
həyata keçirmək olar Üzvlər deyə bilərlər ki, iş saatlarından sonra onların
hərəkətlərinə nəzarət oluna bilməz. Mən yetərli bir çıxış yolu göstərə bilmirəm.
Üç onillik keçdikdən sonra 1941-ci il təhsil məruzəsinin müəllifi göstərirdi ki,
müəllimlər bazar ertəsindən cümə gününə qədər hər gecə iki saat əlavə dərs dediklərində
görə öz işlərini səmərəli şəkildə yerinə yetirə bilməzlər. Məruzədə daha sonra aşağıdakılar
şərh olunurdu (sitat Mavritaniya, 1994, s. 2):
İş günü kifayət qədər uzun deyilsə, onu artırmaq olar. Bütün sinif üçün özəl dərsə
ehtiyac yoxdur və zəruri olarsa, geridə qalan bir neçə oğlan üçün sinif müəllimi
tərəfindən vəzifəsinin tərkib hissəsi kimi dərs verilə bilər.
Armoogum Parsuramen-in vəzifədə olduğu dövr (1983-1995)
Armoogum Parsuramen repetitor təhsilinə dair narahatçılığın artdığı bir dövrdə vəzifədə
olmuş və məsələnin həll edilməsində qərarlı olduğunu bildirmişdir. Vəzifəyə yeni başladığı
vaxtlarda yazılmış Ağ Kitabda (Mavritaniya, 1984, s. 15) qeyd edilir ki:
Repetitor təhsilinin xüsusən ibtidai siniflərdə sui-istifadə olunması hökuməti narahat
edir. Valideynləri repetitor xərclərini ödəmək iqtidarında olmayan uşaqlar məktəb
həyatının əvvəlindən əlverişsiz mövqedə olurlar. Hökumət təklif edir ki, repetitorluğun
əhatəsi və onun məktəblərə təsiri dərindən araşdırılsın. Araşdırmanın nəticəsinə əsasən
konkret göstərişlər müəyyən edilməlidir. Ancaq repetitorluğun zərərli təsirinə qarşı
həyata keçirilən kampaniyada əsas diqqət məktəb təhsilinin keyfiyyətinin artırılmasına
yönəldilməlidir. Müəllimlər öz vəzifələrini vicdanla və ədalətlə yerinə yetirsələr,
ibtidai siniflərdə repetitor təhsilinə olan tələbat əsaslı şəkildə azalar.
55
Təhsilin Planlaşdırılması üzrə Beynəlxalq İnstitut
www.iiep.unesco.org