Mark Bray - IIEP - Unesco
Mark Bray - IIEP - Unesco
Mark Bray - IIEP - Unesco
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Kölgə təhsil sisteminə qarşı müqavimət<br />
Müəllimlər tərəfindən məktəbdəki şagirdlərinə fərdi dərs verilməsi məsələsi<br />
korrupsiyaya dair aparılan geniş müzakirələr kontekstində nəzərdən keçirilə bilər (Hallak və<br />
Poisson, 2007; Poisson, 2007; Dawson, 2009). Çərçivə 8-də məsələlərin<br />
konseptuallaşdırılması üçün Klitgaard formulu verilir. Bu formulun repetitor dərslərinə<br />
tətbiq edilməsi ilə müəllimlər daha geniş imkanlar əldə edirlər və buna görə də şagirdlərin<br />
testlərdən keçməsində və ya keçə bilməməsində qərar vermək səlahiyyətinə malik<br />
olduqlarından və çox az cavabdehlik daşıdıqlarından, yaxud da heç cavabdehlik<br />
daşımadıqlarından, monopoliyanı ələ alırlar. Mavritaniyada IV-VI siniflərdə hər bir fənn<br />
üzrə sinif müəllimlərinin başqa müəllimlərlə əvəz edilməsi həmin müəllimlərin<br />
monopoliyasının aradan qaldırılması məqsədi güdürdü. Digər tədbirlər də məktəb və sistem<br />
səviyyəsində qərar vermə sərbəstliyinin məhdudlaşdırılmasına və hesabatlılığın<br />
artırılmasına yönəlmişdir.<br />
Çərçivə 8. Monopoliya + Qərar vermə sərbəstliyi – Hesabatlılıq<br />
Korrupsiyanın xarakterinə və səbəblərinə toxunarkən Klitgaard (1988, s. 75) əsas<br />
elementləri formul şəklinə salmışdır:<br />
Korrupsiya = Monopoliya + Qərar vermə sərbəstliyi – Hesabatlılıq.<br />
O, qeyd edir ki, agentlər müştərilər üzərində monopoliyaya sahib olan zaman, qərar<br />
vermə sərbəstliyinə malik olduqda və onların hesabatlılığı zəif olduqda qanunsuz<br />
davranışlar meydana gəlir.<br />
Biswal (1999, s. 223) xüsusən məktəb müəllimlərinin öz şagirdlərinə fərdi dərs<br />
verdikləri hallarda repetitor təhsili ilə korrupsiyanın digər formaları arasında<br />
paralellərin olduğunu göstərir. Onun fikrincə, bu müəllimlər “şagirdlərə öz<br />
xidmətlərinin təmin edilməsində monopoliyaya malikdirlər, təmin etdikləri xidmətin<br />
müəyyən edilməsində tam sərbəstdirlər və öz hərəkətlərinə görə demək olar ki,<br />
cavabdehlik daşımırlar. Bu, onunla nəticələnir ki, müəllimlər məktəbdəki<br />
vəzifələrindən boyun qaçırmaqla və məktəbdən kənar ödənişli əlavə dərs verməklə<br />
şagirdlərin istehlak defisitini cəlb etməyə çalışırlar.”<br />
80<br />
Təhsilin Planlaşdırılması üzrə Beynəlxalq İnstitut<br />
www.iiep.unesco.org
Change language