Języki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

n r 3/2008 m a j/czerwiec Języki Obce W Szkolees seven and wrecks shops Special report: NorthernIreland...h. Firefighters were in action as a blaze rippedthrough the Victoria Street premises of dressinggown manufacturers Cooper and Co in September1973...i. Politics – Confirmed: A woman accused of drivingher car through a DC street fair and injuringmore than 40 people was an employee for DCcouncilman Marion...j. Committee to continue State Street discussion(March 13, 2002)... lights to remain green longerso buses could get through State Street moreefficiently...Analiza przykładów doprowadza do wniosków,iż through w odniesieniu do ulicy nie konstruujescen statycznych. Trajektorem jest nie tylko człowieklub samochód. Jest nim także bydło, wiatr,ogień albo odgłos zdetonowanej bomby. Ulicastanowi metaforyczny region wewnętrzny trójwymiarowegoobiektu.W każdym znaczeniu through denotuje schematwyobrażeniowy, w którym trajektor z regionuzewnętrznego landmarka przemieszcza się przezjego region wewnętrzny, dociera do przeciwległejgranicy z wyjściem poza region wewnętrzny,gdzie kończy się ścieżka/tor ruchu TR, bądźścieżka/tor wychodzi poza region wewnętrznylandmarka.Formy along, up, down oraz through konstruująsceny, w których TR przemieszcza się wzdłuż LM.Ukierunkowanie ruchu TRw wyrażeniach across thestreet oraz over the streetCentralne znaczenie across mieści ścieżkę,która przecina lub przechodzi przez LM. Nie jestistotne to, czy ścieżka/tor wychodzi poza regionwewnętrzny, czy mieści się między przeciwległymistronami regionu wewnętrznego. W użyciu centralnymacross wskazuje kierunek ruchu ‘z jednejstrony obszaru na drugą’ (movement from one sideof an area to the other), np. The girl ran across theyard 27 (Dziewczyna przebiegła przez podwórze),gdzie forma ta konstruuje scenę dynamiczną. Sekundarnejest użycie w scenie statycznej ‘po drugiejstronie jakiegoś miejsca’ (on the other side ofa place), np. My friend lives across the street 28 (Mójprzyjaciel/Moja przyjaciółka mieszka po drugiejstronie ulicy).Dla znaczeń across przyporządkowującychprzejście TR na drugą stronę LM z pewną grupąLM są budowane sceny z użyciem over. Znaczenie‘przejścia na drugą stronę’ (traversal sense) w scenachz over powstaje z wydłużonymi (dosłownie:rozszerzonymi – extended)) LM. A. Tyler i V. Evanspodają wybrane przykłady: bridge (most), rail road(tory kolejowe), trestle (estakada), pedestrian walkway(przejście dla pieszych) 29 .Denotujący przejście przyimek across niepociąga za sobą takich ograniczeń. Przejściena drugą stronę LM jest inherentnym elementemskładowym protosceny dla across. WedługS. Lindstromberga, jeśli kontekst nie podaje innejinformacji, across zwykle oznacza przecięciepod kątem prostym w stosunku do dłuższejosi LM. Ponadto, prototyp mieści ścieżkę, któraprzecina wyższą powierzchnię płaskiego lubprawie płaskiego przedmiotu albo obszaru. Niemniejjednak ten obraz może zostać obrócony,tzn. ścieżka może znajdować się na powierzchniwertykalnej, np. Some wandal has painted a whitesteak across the front of the building 30 (Jakiś wandalnamalował białą smugę przez przednią ścianębudynku) (tłum. D.C.).W konfiguracji, w której występuje ruch, trzyprzyimki: through, across oraz over wnoszą różneschematy wyobrażeniowe. S. Lindstromberg ilustrujeróżnice następującymi zdaniami 31 :27Por. J. Yates. Ibidem, s. 9, przykład 1.28Ibidem, przykład 2.29A. Tyler, V. Evans. ibidem, s. 73.30Por. S. Lindstromberg, ibidem, s. 123-124. Zdanie numer 32.31S. Lindstromberg, English Prepositions Explained, ibidem, s. 127. Autor dedykuje rozprawę osobie płci żeńskiej, zatem tłumaczączdania na język polski, zwracam się do kobiety.27