Języki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

Języki Obce W Szkole n r 3/2008 m a j/czerwiecJęzyki Obce w Szkole – Numer specjalny 2008Szanowni Państwo!W tym roku numer specjalny zamierzamy poświęcić autonomii. Pisano już o niej wielei nauczyciele mają na ten temat rozległą wiedzę. Niewielu jest jednak nauczycieli, którzylubią mieć w swoich klasach autonomicznych, czyli samodzielnych uczniów. Samodzielniuczniowie, którzy powinni dla nauczyciela stanowić wyzwanie, dla wielu są tylko dodatkowymutrudnieniem w pracy. Takie poczyniliśmy obserwacje podczas pierwszych próbwdrażania Europejskiego portfolio językowego. Nie sprostamy jednak wymogom współczes-Sności, jeśli nie nauczymy naszych uczniów sztuki uczenia się i nie wykształcimy w nichgotowości do uczenia się przez całe życie.Naszym celem jest pokazanie nauczycielom, że warto pracować z uczniami, którzychcą być współodpowiedzialni za swoją edukację i osiągane postępy. Chcemy, by docenili,że choć praca z uczniem autonomicznym jest trudniejsza i bardziej konfliktogenna,wymaga zrzeczenia się przez nauczyciela części powierzonej mu władzy w szkole, bezustannejrefleksji nad swoimi działaniami i wiary, że każdy uczeń może stać się uczniemautonomicznym, to przynosi spodziewane efekty.Należałoby więc zacząć od kształcenia nauczycieli. Czy jednak w programach studiównauczycielskich w wystarczający sposób uwzględnia się refleksję i samoocenę? Czy studiaprzygotowują przyszłych nauczycieli do takiego organizowania procesu dydaktycznego, byuczniowie mieli szansę stawać się coraz bardziej samodzielni? Czy nauczyciele nie zapominajączęsto o doświadczeniach, które nabyli jeszcze w szkole i na studiach, kiedy samibyli uczniami? Często też są tak ograniczeni instytucjonalnie (przez program, podręcznik,wymagania egzaminów) lub sami się ograniczają (bo łatwiej jest koncentrować się tylkona podręczniku), że nie są w stanie promować postaw autonomicznych.Dziś już wszyscy wiemy, że autonomiczne uczenie się jest integralną częścią procesuprzyswajania języka. Nauczyciele powinni wiedzieć, w jaki sposób zaplanować zajęcia i zaprojektowaćzadania, które będą wspierać uczniów w dokonywaniu wyborów i rozwijaniuzdolności refleksji nad procesem uczenia się i samooceną. Autonomia ucznia to jego zdolnośćdo przejęcia odpowiedzialności za własną naukę. Oznacza to wybór celów, treści, podejśći sposobów oceny w wyniku refleksji nad własnymi potrzebami i zainteresowaniami.Samodzielności uczymy niemalże od kołyski. Europejskie portfolio językowe promujepostawy i zachowania autonomiczne. Przygotowaliśmy je już dla dzieci trzyletnich, ichrodziców i nauczycieli w przedszkolach. Może się więc zdarzyć, że uczeń pierwszej klasyszkoły podstawowej będzie miał wykształcone pewne zachowania autonomiczne. Łatwojest je dostrzec, ale pewnie nie każdy nauczyciel zechce je rozwijać.Chcemy przygotować numer, który pokazałby, że nie można dziś być nauczycielem,który nie stawia na autonomię. Zapraszamy Państwa do jego współtworzenia. Nie chodzinam jednak o artykuły, które wyjaśniają pojęcia i podają, jak kształtowała się idea autonomiiw XX wieku. Te informacje można znaleźć w wielu publikacjach – także w przewodnikachdo Europejskiego portfolio językowego. Czekamy na artykuły, które pokażą, żenaprawdę warto być nauczycielem promującym autonomię.Zespół Redakcyjny30