Języki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

n r 3/2008 m a j/czerwiec Języki Obce W Szkoletego odpowiednio przygotowani. A co znaczy wobectego sformułowanie „mogą” skorzystać z zatwierdzonychprzez ministerstwo programów? Czyzatwierdzenie przez resort programu szkolnego niepowinno mieć wpływu przynajmniej na wyraźnezalecenie go do użytku przez nauczycieli?No i wreszcie próba odpowiedzi na pytanie,który z języków obcych powinien być tym, od któregodzieci zaczynają naukę. Czytając cytowanewyżej raporty i oświadczenia dotyczące wczesnejedukacji językowej, znalazłam w jednym z nichbardzo interesującą notkę: „W pewnej miejscowościwprowadzono w szkole od pierwszej klasy naukęjęzyka fińskiego, bo był tam znakomity nauczycieltego właśnie języka”. Stwierdzenie to stanowi właściwiekwintesencję wszystkiego, co na ten tematnależałoby wiedzieć; tak naprawdę jest obojętne,od którego języka dziecko rozpoczyna kontaktz innym, niż swój własny, kodem językowym.Ważne jest, by rozpoczynało go ze znakomitymnauczycielem, obdarzonym iskrą bożą, który doskonalezna język, umie go nauczać, wie, czegonaucza, i któremu chce się nauczać małe dzieci.Więc oczywiste jest, że nie musi to być tylko angielski,lecz także niemiecki, francuski i rosyjski,do nauczania których mamy w kraju znaczną liczbęświetnie przygotowanych nauczycieli. Takichdecyzji nie powinien podejmować wysoki rangąurzędnik państwowy, a raczej przedstawiciel społecznościlokalnej, która np. nie zapomni o tym,że istnieje również zasada nauczania języka przygranicza,co oznacza, że w Polsce przynajmniej nazachodzie powinien mieć priorytet język niemiecki(zresztą jest tam już tradycyjnie mocno osadzony),a na wschodzie np. język rosyjski, białoruski lubukraiński. W cytowanym już uprzednio raporcieRady Europy i Ministerstwa Edukacji Narodowejzwrócono uwagę na: „Niewykorzystane (w Polsce)w pełni możliwości współpracy i nauki języków krajówsąsiednich”. Ponadto z własnych raportów ministerialnychMEN wynika, że np. na południu Polskiznaczną popularnością cieszy się język francuski.Dlaczego tej tradycji nie podtrzymać?Na koniec warto przypomnieć wszystkim, którzyo tym nie pamiętają lub tego nie wiedzą, żezgodnie z zasadami glottodydaktycznymi lepiejrozpoczynać naukę języka obcego od systemutrudniejszego fonetycznie i strukturalnie, a takimjest dla Polaka np. język niemiecki, niż od łatwiejszego,bo przełamanie bariery językowej, przejściepierwszego trudnego progu sprawia, że każdy następnypróg wydaje się łatwiejszy. Dlatego międzyinnymi my, Polacy, uczymy się stosunkowo łatwiejjęzyków obcych, bo nasz własny, który posiedliśmyzwyczajowo jako pierwszy, jest bardzo trudny zarównow swoim brzmieniu, jak i strukturze.Chwała wysokim rangą urzędniczkom i urzędnikomresortu centralnego, że podjęli decyzjęo wprowadzeniu do programu szkolnego wczesnejedukacji w zakresie języków obcych, ale niechpozostawią lokalnym władzom i społecznościomwolność podejmowania decyzji, który język będzietym pierwszym, z którym dzieci zetkną sięw szkole. A władze i społeczności lokalne niechtę decyzję podejmą, w zależności od tego, dojakiego języka mają najodpowiedniejszego, najlepiejprzygotowanego nauczyciela i przygotująniezbędną do jego pracy infrastrukturę szkolną.Wtedy pieniądze, działania, wysiłki urzędów,urzędników, nauczycieli, a przede wszystkim dziecii rodziców, nie będą szły na marne.BibliografiaApeltauer E. (1992), Sind Kinder bessere Sprachlerner?,w: „Lernen in Deutschland“ 1, s. 6-12.Apeltauer E. (1993), Mehrsprachigkeit in einer Gesellschaftder Zukunft, w: „Flensburger Papiere zur Mehrsprachigkeitund Kulturenvielfalt im Unterricht” 1.Brzeziński J. (1988), Nauczanie języków obcych dzieci,Warszawa: WSiP.Glumpler E. (1993), Mehrsprachigkeit und Kulturenvielfaltin der deutschen Grundschule, w: „Flensburger Papiere...”2.Iluk J. (2002), Jak uczyć małe dzieci języków obcych, Katowice:Wyd. Gnome.Jagodzińska M. (2003), Rozwój pamięci w dzieciństwie,Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.Komorowska H. (1996), Nauczanie języka dzieci w świetlerekomendacji Rady Europy, w: „Języki Obce w Szkole”3/1996, Warszawa: WSiP, s. 213-220.Kubanek-German A. (2001), Kindgemäßer Fremdsprachenunterricht,Münster.Stasiak H. (2000), Frühbeginn im Fremdsprachenunterricht.Potentiale und Probleme, w: „Flensburger Papiere...”22/23.Vogel P. (1991), Lernen Kinder anders eine Fremdspracheals Erwachsene? Zur Frage des Einflusses des Alters aufden Zweitsprachenerwerb, w: „Die Neueren Sprachen”90 (5), s. 539-550.(kwiecień 2007)37