Języki Obce w Szkole - Biblioteka Cyfrowa Ośrodka Rozwoju Edukacji

n r 3/2008 m a j/czerwiec Języki Obce W Szkoletu nauczyciel musi dodatkowo utrzymywać właściwąatmosferę i zainteresowanie uczniów naniezmiennym poziomie. Dobra motywacja jestw nauczaniu języków obcych niemalże gwarantempowodzenia.Przypomnijmy, czynnikami regulującymi procesymotywacyjne są na przykad według Dembo 3 :■■ komponent wartości (rozpatrujący np. celeuczniów),■■ komponent oczekiwań (odzwierciedlającyuczucia dotyczące możliwości wykonania danegozadania),■■ komponent afektywny (wiążący się z reakcjamiemocjonalnymi związanymi z danymzadaniem).Motywacja może być:■■ wewnętrzna, skierowana na efekt (człowiek uczysię niezależnie od wyników innych osób),■■ zewnętrzna, ukierunkowana na współzawodnictwo(dla stopni, nagród).Dobrze jest też pamiętać o determinantachzachowań ukierunkowanych na osiągnięcie celu,czyli przyczynach sukcesów i porażek:UmiejscowieniekontroliStabilnośćStałeZmiennewewnętrzne zdolności wysiłekzewnętrznepoziom trudnościzadaniaszczęścieAby zlikwidować wszystkie bariery psychiczne,należy zadbać o każdy możliwy aspekt ichwystąpienia. Osoba spętana barierami to taka,którą cechuje:■■ niewiara we własne możliwości,■■ egocentryzm,■■ konformizm,■■ lęk,■■ słaba wola,■■ brak odwagi,■■ nieadekwatny obraz świata i siebie samego,ale również osoba, która jest:■■ pedantyczna, zachowująca się w sposób sztywny,mająca kompulsje i obsesje, nadwartościującaidee.Osoba taka ponosi bardzo duże koszty psychologiczneobjawiające się negatywnym stanememocjonalnym trwającym przez dłuższy czas,będącym reakcją na wystąpienie sytuacji, którejczłowiek nie akceptuje. Koszty te mogą być wynikiemzarówno podjęcia pewnego działania, jaki jego zaniechania, np. frustracja spowodowananieznajomością języka obcego.Najbardziej istotną rzeczą, którą chciałabymtu podkreślić, jest to, że źródła barier tkwią w warunkachspołecznych, a szczególnie w sposobiewychowania. Jest to zarówno dobra, jak i zławiadomość. Z jednej strony czujemy ciężar odpowiedzialnościciążącej na rodzicu, nauczycielulub wychowawcy, a z drugiej widzimy możliwośćwychowania człowieka, który będzie umiał sobieporadzić z najtrudniejszą choćby przeszkodą.Nierzadko rodzice i nauczyciele są twórcami różnegorodzaju barier tkwiących w dziecku. Z lękuo nie wytwarzają lęki w dzieciach, np. dotyczącepływania lub biegania. Czasami zbyt wysokieoczekiwania wobec dziecka mają działanie hamującerozwój.Bariery psychiczne kształtują się podobnie jakuwaga, myślenie i wyższe emocje. Istotną rolęw procesie ich powstawania odgrywają zatem:stymulacja, wzmocnienia i wzorce. Rodzina częstonie dostarcza żadnych wzorców do nauki językówobcych, a co za tym idzie – dzieci nie są do niejstymulowane. Szkoła w swoim działaniu opierasię na wyżej wymienionych mechanizmach. Sekrettkwi w ich wyważonym stosowaniu. Procesedukacji niesie ze sobą dużo wzmocnień, równieżnegatywnych. Dzieci po wstępnym okresiew szkole tracą entuzjazm do zadawania pytań,tworzenia własnych rozwiązań, posługiwania sięintuicją. Następuje stępienie zainteresowań. Cechysłużące twórczemu myśleniu nie są rozwijane– tylko hamowane. Dochodzenie do prawdyzajmuje znacznie więcej czasu niż egzekwowaniepodanej wcześniej wiedzy, dlatego szkoły funkcjonujągłównie jako instytucje podające i egzekwującewiedzę. Daje to dziecku świadomość, że każdepytanie ma jedną z góry ustaloną odpowiedź3M.H. Dembo (1997), Stosowana psychologia wychowawcza, Warszawa: WSiP.39