Nr 152, luty 1967 - Znak

250 STEFAN WILKANOWICZPodobrue ostro odgra,nicza si~ od innych religii mozaizm. Tu mamybowiem sytuacj~ 'Podobnq, oparcie si~ na f.alkcie obj,alWieni'a i przymierzapomi~dZyBogiem a narodem wybranym. Ten fakt stanolWisedno religii iydowskiej i musi dzialae przeciwko wszelkim synkretyzmom.On zresztq uformowa1 na:rod, ktory przetrwa1 upadekwlasnej panstJwowosci, dwudziestowiekowe rozpmszenie i ll1awetkryzys samej religii. Dzis warstwy wy;ksztakone Izraela Sq w wi~kszoscireligijnie oboj~tne, g16wtrle sily ideowo-polityczne majq charaIderlaicki, ale prawodawstwo i sam charakter panstwa jestswoiscie religijny. Moina nie 'wierzye, ale ruie mo:i:na ZJmienie religii.O. Daniel Rufeisen, bohater iydowski z czas6.w okupacji, ,nie m6gIuzyskae - jaiko Zyd - obywatelstwa 17.Jraela, bo jest ksi~dzem katolicbm;Zyd z krwi Ii. kosci, gOTqCY patrilolla :i:ydowsk:i, zosta1 pralWnieuzna,ny za mniejszose narodow'q, tak jaik zamieszkali rw Izraelu Arahowie.Tu warto wspomniee 0 islamie, majqcym tak:i:e monolitycznycharakter. Ale dzieje si~ to ,raczej na ilnnych zasada'ch. Przynaleznosedo tej religii zwiqza1na jest najscislej z 'przynaleilITosciq dospolecznosci w okreslony sposob zorganizowanej, zwiqza,na jestz teokratycznq ,cywilizacjq. Jesli kios przestaje bye muzu1man'inem,to wylqcza si~ zarazem ze spolecznosci, przekresla nawet wi~zy rodzinne.W wielu krajach arabskich utoisamienie islamu i arabskoscijest tak silne, ie pewien wJyksztaloony Arab z AIgieI'u, 'P0:mawszyna jak,ims mi~dzynarodowym zje~dzie arabskiego chrzescijaninaz Libanu, wykrzyknql: "Jest Pan pienwszym chrzescijanskrilrn muzulmaninem,ktorego spotykarm!" Za'Pewne da10by si~ znaleie i u nasanalcgicznie Zlbitki poj~ciowe. Pewna mana mi wieSniaczka spod~Tarszawy opowiadala po powrocie'W 1945 I'. Z przymusowych r,o,botw Barwari,i, "ze tam tei mieszkajq Pola,cy, tylko ie mowiq po niemiecku".Niemruiej nie jest to to samo, co w 'WYpadku Zydow lubArabow. Wi~kszose Polakow dobrze wie, ie Kosaiol jest katolickito znaczy powszechny, zas tylko niektorzy z nich Polsk~ uJv,ra:i:ali zaChrystusa naI'od6w.ChrzescijanstwlQ jest daleko silniej :lJWiqzane z Chrystusem niijakakolwiek 1nna religia 'ze swoim zafoiycielem. ApostoloWiie i uczniowieChrystusa byli przekonani 0 Jego bosk>osci i Jego sarmegoglosili Zydom i 'Poganom. CZy to wystarozy, abyrm i ja wwierzylw Boga-Czl,owieka, a zatem uwierzyl takie Bogu-Czfo/wiekowi?Nie b~d~ tu nic pisal 0 samej posta'cl Chrystusa, >0 Jego zachowani'llsi~ i sfowach. Posta6 ta ma iak wielki 'llrok, ie ka,zdy mu uJega. NiedorzucilbYJIll tu nic nOWiego ani ciekarwego. Zresztq przymam si~, :i:eto co ,0 si~ Jezusie 'Pisze, cz~sto Go 'l"aczej zaslaJl1ia a nie pozwalalepiej zrozumiee. Traktaty na temat boskiej i ludzkiej naturyw Chrystusie budzq mojq nieufnose, 'Proby rwyjasnierria tej tajemnicy