Nr 152, luty 1967 - Znak

HELLENIZM SW. PAWLA223dusza czlowieka sklada si~ z cZqstek swietInych u'Wi~z,iOinych w cieleprzez wrogie moce. Wybatwieniem dla !Iliej jest pozlllalllie (gnosis)swego pochodzenia, a przez starania ,i zycie skierOl\va,ne dO' wybawieniaduszy z okow6w dala zapewn'ienie sobie powtrotu do sferyswiaHa, jako miejsca swego pochO'dzen:ia. Schemat taki w roinychwartantach przewija si~ przez wszystkie systematy gnostyckie. PaweImial rzekOimo zastoso'Wae go do chrzescijanstwia wprowadzp ­jqC osob~ Zbawiciela, uswiadamiajqcego }udzd. 0 lich pochodzeniui celu ich zycia. Stqd jego dualistyczna terminologia, ktorej ty1euwagi poswi~cil Zan'NJ'Il'O R. Reitzenstein jak i R. Bultmann.W Listach do Koryntian nie hrak :potwierdzen ZIl'l'ajomosci przezApostola wyrazen majq'cych w gnostycyzmie olueslone :waczenie:1 Kor. 1, 21; 2, 7-8; 8, 7; 12, 7-11; 13, 8; 2 Kor. 4, 4; 10, 15; 11, 6i in. Rzecz 'w tym, ze zawie·rajq one akcenty polemiczme, swiadczqcenie 0 uleg,arniu g:J1tOstycyzmQlwi, ale 0 walce z rnim prowadzonejw sposob zrozumialy dla odbiorc6w :pi'Sm Apostola. Zaz,nalczyeby przy tym nalezalo, ze w zak,resie s'oteriologii chrzesc~j .anstwolllat.rafialo Ina zasadniczy sprzeciw gnostycyzmu, dla ktorego przyj~cienatury ludzkiej, ciah ludzkiego przez Odkupkiela byl,o niedo pomys1enia. Stqd wszystkie systemy glnostyokie umwwaly tylkopozome czlowieczenstwo Chrystusa. H. Schlier, tak podkreslajqcydawniej zaleznose List6w do Ejezjan i do Kolossan od mitologiignostyckiej, dzisi'aj juz w pierwszym Liscie do Koryntian dost,rzegaostrq polemik~ Pawla z gnostycyzmem 19, zwiqzanym z tym miastemw sposob szczegolny, gdzie dojrdzie IW kon·cu do na'rodzingnozy chrzescijanskiej, kt6rej niejako po.czqtki pozwala nam dostrzecwlasn1.e korespOinderncja A:postola z KOTyntem 20.5MI~DZY JEROZOLIMA A ATENAMIVol mysl rozwazan po,wyzszych co'raz bardziej traci na znaczeniupytanie, czy Pawel ulegal wplyWlom hellenizmu? Jesli si~ rna nauwadze jeg'o poch-odzenie z Tars'll, ,pozrniejszy hieg zycia sp~d.zonegoglow-nie 'na terenach olbj~tych wplywem greckiej kultury, no i lastbut not least metod~ e,wangelizacyjnq nawiqzujqcq do wszystkiego,co gloszonej ·przez rnieglo nauce mogio bye w jakilmtkollwie:k stopniuuzyteczne - to wszelkie zastanawianial si~ na temat jego znajomosc.ihellenizmu juz a priori wydajq si~ bezcelo~. A CDZ do:piero jezelisi~ wezmie do r~ki jego Listy, w tyun Listy do Koryntian z ich19 Por. Die Zeit der Kirche, w przekladzie francuskim: Le temps de ['Eglise.Recherches d'exegese, Tournai 1961, 219.20 Por. Gnostycyzm w Koryncie, w Listach do Koryntian, 353-363.