Nr 152, luty 1967 - Znak

ZDARZENIA - .KSI1\2KI - LUDZIE 277Od 1882 r. jui regularnie co 5 lat wybierano teologa rektorem, zaczynajqcod ks. J6zefa Sebastiana Pelczara (1842-1924), profesora teologiipastoralnej, pMniejszego biskupa przemyskiego, nader plodnego pisarzaduchownego. Po nim kolej przyszla w 1887 r. na szesciokrotnegodziekana ks. Stanislawa Spisa (1843-1920), biblist~, kt6ry przez 30 latwykladal egezegz~ Nowego Testamentu. Szeroko manym jako dzialaczpolityczny i kaznodzieja, zwlaszcza ialobny, byl rektor w roku akademickim1891-92 ks. Wladyslaw Chotkowski (184il-1926), profesor historiiKosciola, czlonek-korespondent Akademii Umiej~tnosci w Krakowie,autor cenionych dziel zr6dlowych: Historia polityczna dawnych k!asztor6wpanienskich w Galicji 1773-1848 i Historia poHtyczna Kosciolaw GaHcji za rzqd6w Marii Teresy (2 tomy). Pierwsze z tych dziel zostaloprzetlumaczone na francuski, a drugie uwienczyla Akademia Umiej~tnosciw Krakowie 1908 r. nagrodq z fundacji Probusa Barczewskiego.Ks. Chotkowski i habilitowany przezen ks. Fijalek unaukowili studiumhistorii Kosciola, uprawiane przedtem u nas w spos6b raczej dyletancki,domorosly, amatorski.Ozdobq Wydzialu byl przez 12 lat ks. Stefan Pawlicki (1839-1916),zmartwychwstaniec, profesor fHozofU i teologii fundamentalnej, czlonekczynny Akademii Umiej~tnosci od 1891 r ., podziwiany polihi;>tori jeden z najznakomitszych humanist6w nowozytnych, many historykfilozofii greckiej i pionier naukowej apologetyki. Miarq jego popularnoscimoze bye fakt, ze Wydzial Filozoficzny U. J. zaprosil go w 1894 r.na drugq nowoutworzonq katedr~ filozofii i z ramienia tego Wydzialuzostal w 1905 r. wybrany rektorem. Juz w latach 1809-1816 profesoremfilozofii na tym Wydziale byl ks. Feliks Jaronski.Indywidualnosciq odznaczal si~ profesor egzegezy Starego Testamentui rektor w roku akademickim 1897-98 ks. Wladyslaw Knapinski (1838­1910), w yr6zniajqcy si~ tolerancjq wobec student6w-socjalist6w i wobecstudi6w akademickich kobiet. W obronie autonomii Wydzialu wywolalon i z honorem rozegral kontrowersj~ z kardynalem Puzynq 1, 0 zgod~dla przedstawionych przez Wydzial kandydat6w na profesor6w i docent6w.Biskupowi przyslugiwalo wtedy jedynie prawo udzielenia lubodm6wienia misji kanonicmej. Wskutek trudnosci czynionych przezkardynala Puzyn~ wakowaly przez 10 lat wazne katedry dogmatykii teologii pastoralnej. OtM ks. Knapinski dwukrotnie jako dziekan memorialemi interwencjq w Kurii rzymskiej dokazal tyle, ie wyjqtkowomianowany zostal delegatem papieskim dla sprawy udzielania misjikanonicznej na krakowskim Wydziale arcybiskup BHczewski ze Lwowaw 1908 r. Dzi~ki temu obsadzono niezwlocznie obie wymienione katedry.Symbolem historycznego pogodzenia zakonu jezuickiego z U. J. stalo1 Senat U. J. uchwaJil w lutym 1901 r. przywr6cenie ksiE:ciu-blskupowi krakowsklemugodnosci kanclerza Uniwersytetu, jednak Ministerstwo Oswiaty i Wyznanw Wiedniu nie zatwierdzilo tej uchwaly.