Nr 152, luty 1967 - Znak

ZDARZENIA - KSIJ\ZKI LUDZIE BIBLIA W LITERATURZE SREDNIOWIECZNEJChrzescijanstwo jest religifj slowa. Nie jest bowiem religiq naturalnq,ale objawionq. Jest religifj slowa, poniewaz Bog objawil ludziom siebiei swojq nauk~ poprzez slowo. Przy pomocy slow Bog pouczyl ludzi w comajq wierzyc i post~powac. To byla wlasnie przedziwna interwencjaBoza. W pewnym historycznym momencie Bog wkroczyl w histori~ ludzkoscii "powiedzial slowo".Biblia - to ksi~ga, ktora zawiera Boze slowa. Nic wi~c dziwnego,ie wszyscy chrzescijanie otaczajq jq szczegolnq czciq i uwazajq za najwi~kszyskarb.Epokq oddanfj szczegolnie kultowi Biblii bylo sredniowiecze. Tematybiblijne zajasnialy wtedy pelniq barw w iluminowanych manuskryptachi malowidlach; wqtki ze Starego i Nowego Testamentu znalazlyodbicie w rzezbie i architekturze. Chyba jednak najobficiej czerpalanatchnienie ze zrodel biblijnych literatura. Czytywano bowiem Bibli~w sredniowieczu nie tylko jako ksi~g~ swi~tq zawierajqcq nauk~ objawionqoraz zespol regul zycia i post~powania, ale r6wniez jako sui generisdzielo literackie. Czyz niekt6re z opowiesci biblijnych odczytane w sensieliteralnym nie brzmiq jak opowiadania utwor6w cyklicznych, kt6­rych ojczyznq byl przeciez Daleki iBliski Wsch6d? Wqtki takie, jakopowiesci 0 Kainie i Ablu, 0 wyp~dzeniu z raju, 0 pobycie Jonaszaw brzuchu wieloryba, i tyle, tyle innych mozna uwazac za utw6r literackiwyrosly w okreslonym srodowisku kulturowym, majqcym swedaleko w histori~ literatury si~gajqce paralele. Pomysl zestawienia r6znegorodzaju wqtkow w ramach jednej calosci si~ga bardzo dalekow poczqtki piSmiennictwa. Najwczesniejszym tego rodzaju dzielem, jakiezdolano wysledzic, jest zbi6r egipski sprzed 3700 lat, tzw. Westcar Papy-1'US , przedstawiajqcy faraona Cheopsa przysluchujqcego si~ opowiadaniom0 dziwnych czynach czarnoksi~znik6w. Bliski Wsch6d, skqd przecieztakze wzi ~ la poczqtek Eiblia, szczeg61nie uwielbial tego rodzajugenre literackie. Wystarczy wspomniec utwory takie, jak Dzataka, Ksi~gapapugi czy slynne Basnie z tysi qca i jednej nacy. W sredniowieczuwspomniane opowiesci dotarly do Europy za posrednict";'rem kraj6wsyryj ~ ko-arabskich i tutaj zostaly przyswojone literaturze europejskiej,