Nr 152, luty 1967 - Znak

SPOTKANIA ANNA MORAWSKAlIS W lEe K I KAT 0 Lie Y Z M "?III -POJEDNANIE Z KULTURA 5WIECKAKonstytucja 0 Kosciele w swiecie wsp6lciesnym Dkreslana jestnier za dkD jako ostateczne zaakceptowalIllie przez katolicymn dlugiegO'procesu "mutacji swiad()(ffiosci", ktorq bylQ formowanie si~ duchalaickiegD. WartD wi~c przypDmnriee glOwlIle etapy tego prDcesu.IDEAl. OZI.OWIEKAZa naa-odz1ny kultury laickiej przyjmuje si~ nie raz kDniec Sredniowiecza,kiedy t.D zacz~to 'zdawae sobie spraJW~, ze cywilizacjachrzescijailska nie musi bye lwnrieczmie cy'Wilizacjq klerykalnqi kiedy rwybuchalD na tym tIe tyle sporow i buntow. R enesa'llsprzyniosl ideal "pel'lli czIDwieczeils,twa", fascyna 'cj~ mDi:liwosciamiczlDwieka w tym CD w nim swieckie, ziemskie. JecinDczesnie zmienialysi~ gwaltDwnie wymiary wizji swiiata Dbeonej w ludzki ej wy­Dhra ~ni. Odkrycie Ameryki, Z'\vrDt kopel111ikanski, cDfniQcie si~ pocZQtkuhistnrii ludzkiej 'PDza czas bib1ijny, w 'llieprzEmiknio'llY mrokdziej6w, wszYStkD to' sprawialD, i:e stDpnriDWD wielkDse ludzka przestawalabye Ddczuwana statycznie. CzIDwiek nie byl juz sradkiemswiata, a byl wielki '0 tyle, 0' He mogl bye ruchli'WY, cialern i umyslem,0 ile mogl swiat pDernawae, "mierzye gO'''. 8ta,\,;al si~ wi ~c pDwDliwlasnie "miarq" rzeczy, zanilm jeszcze to' pomyslal.Staw al si~ tei: pOWlolri miarq siebie: sumienie indywiduame, paso'Wanez takim na'Ciskiem w Konstytucji dO' gadnosoi praJwa bDskiegO'w sercu, lub stworczegD, Dswiecajqcego L OgDsu, zaczynaloafi rmowae si~ z'Wyklew walce z t radycyjnq 'PedagDgikq chr zescijanskq.Jednym z r-N'jrazow tej nawszej ludzkiej samDswi adomDscibyla RefoTill1acja.Z czasem "pDz,nae" zacz~lD oczywisoie zmaczye - Zlm:ioolc, przystosowaedO' swaJich 'pDtrzeb tutaj i teraz. Mutacja laicka bylaw na jgl ~bszym sensd.e "def,atalizacjq lDSU", jark pisal ProudhDn, byladesakralizacjq status quo. TO', CD uwazanD d3.'Wllliej za porzqdekbaski lub baski dopust za,czynala w coraz szerszej mierze bye traktowaneja,ko calkiem niesw ,i~ta materi,a dO' przerobienia, tak byziemskiie zycie bylD lepsze dla czlCJlWieka. Praw,dziwy uklad Ddnie­Zn.'lk - 8