234 PIET SCHOONENBERG SJt ran s 'c e 11 den t n y? Z pewnosclq, ale nie p 0 z a tq immanencjq,a wewnqtrz niej. Oczywiscie musimy powiedziec, ze Bog samprzewyzsza dziialanie i obdaTzanie, dz!i~ki ktoremu nam si~ udziela.Bog jest wi~kszy niz Jego obcowanie z nami. (To znaczy takze, zeBog moze si~ nam zawsze, wciqz na nowo udzielac 'W 0O~az wi~kszymstopniu, a jednoczesnie, ze 'W cal e j swej pelnd nigdy nie b~.cJzie mogi do nas nalezec: stworzenie nigdy Boga nie ogarnie.) Ilekrocmowimy 0 Bozym dzialaniu czy udzielandu si~, juz nie mOiWimywylqcznie 0 Bogu, bo my sami jestesmy w ten proces wIqczeni,jako ci w stosunku do ktorych i w ktorych Boze dzialanie s!i~dokonuje. Musimy \vi~c immanencj~ Boga w nas wlqczyc w definicj~Jego post~powania z nami. A Wii~c nie mozemy polwiedz.iec,ze Boze d z i a 1 an d e jest wi~ksze niz immanencja tego dzialaniaw stWlorzeniu. W zastosowa·niu do naszego problemu: mowa Bozanie mowi vvi~cej nJiz mowa ludzka, poprzez ktorq si~ realizuje, slowoBoze nie zawiera nic '",r:i~cej niz mogq pomiesoic slowa ludzkie,w ktorych ono do nas przychodzi. Mowa BoZa jest transcendentnalecz w e w n q t r z slow ludzkich, podnoszqc ludzkq mow~ j a k 0ludzkq mow~ na coraz wi~kszq wysokosc i zaTazem wciqz jq popogl~biajqc.T~ tra lnscendencj~-w-immanencji mozna opisywac z roznych punktowwidzenia. Najpierw polega ona na tym, ze slowo Boze mo,zecoraz ba~dziej pochlaniae ludzkiego mowc~, moze od niego corazwi~cej wY'magac, moze w nim :unajdowac coraz jasniejszy ksztalt.Dobra no'Wina zbalwienia moze przez naszq grzesznlOse bye Zinieslawionaczy zmieszalna z bl~dami, przekazywanie jej mo.ze stac si~rutynq ezy 'lirz~do 'wq funkcjq nie majqcq nic wspolnego z zyciem.Lecz temu przeciwstaWiiajq si~ powolani przez samego Boga prol'ocy,a ostatecznie i definitywnie Ten, kto sam nazywa si~ Slowem,Chrystus, spra'Wia ze slowo Boze rozbr:mniewa w calej pelni. Chrystuscalko·wicie od Ojca pochodzi i najzupelniej jest Mu oddany,a wi~c sam j est tq niosqcq z.bawienie obecnosciq Boga, kt6rqglosi.1m baTdziej slowo Boze bierze w posiadanie slolwo ludzkie, tymwi ~ cej nadaje mu mocy. Ewangelia Jezusa Chrystusa jest "m()CqBozq ku zbawieniu" (Rz 1, 16). Nie zast~puje ona naszej wolnosciprzyczynowym dzialaniem samego Boga, bo nawet slowo Boga-czlov,,'iekadzieli slabosc ludzkieg·o weZiWania oj zapl'oszenia skierowanego do drugiego czlolwieka. Zaproszenia, ktore moze spotkac si~z odmowq lub trafic w pustk ~ . Dlatego Ewangelia ma moe "dla ka,zdego,k1.ory ma wiar~" (tamze). Kazde or~dzie zhalwienia ma w sobiesil~ pociqgajqcq - a dobra nowina Chrystuso'Wa ma sil~ naj\\;i~ kszq, bo 'wspiera jq Duch otwiierajqcy nasze serca na jej spotkanie.
'1'0 CO LUDZKIE W MOWIE BOZEJ235Od strony tresci mOi\va Boza w ChrystlUsie daje nam "slolWa zyW10ta WJiecznego" (J 6, 68), slo'Wa ktore Sq "duchem i zyciem" (J 6,63) - to znaczy slowa, ktore oznajmiajq czloWiekoWi Boze zbawienie,gloszq je i tym samym spraWiajq, ze Bog wbrew 'Wszelkiemugrzechowi daje nam ocalenie, czyni nas "calymi ", A Wi~c "nieboi ziemia przeminq, lecz slowa moje nie przeminq" (Mk 13, 31). Slowo,ktore dzis odzywa si~ wewnqtrz naszej slabosci i ograniczonosci,b~dzie osiqgalo swojq moc w miar~ jC\Jk coraz dluzej b~dzie zycw nas. Pan, kt6ry zyje, i jego Duch nadal podtrzymujq Ewangeli ~ .TRZY WARSTWY MOWY .We wszelkich probach teologicmego op~s'U przez analogi~ bardzojest wazne, by ludzki punkt wyjscia schlIe byl opisany. Na przykladteologiczna onot,a wia'ry rna swoj odpoiwiednik w l!awierzeniuludziom. Wiele sl!kody przyniosl fakt, ze wiar~ w Boga ,przez dlugic zas okreslano ",rychodzqc od wiary w nauczyeiela 'czy eksperta z biurainformacji. Przyrownywano jq wi~ do akceptowa'nia "prawd",k torych ja wprawdzie nie mog~ skontrolowa'c, ale ktos inny calkiem dobrze moze. A 0 ilez sluszniej byloby zastanawiac si~ nadwiar q w Boga wychodzqc od wiary w tego, kogo kochamy. Przykladten prowadzi nas bezposrednio do naszego tematu: wierzenierna tylez warstw co mowa, wabec ktorej stanowi one odpowiedz.Tu pojawia si~ nasze pytanie: ktora z opisanych wyzej warstwludzkiej mowy rna sta'nowic 'Punkt wyjscia dla rozlWazan 0 mowieBozej? Alba - w: swietle tego co powiedzielismy 0 immanencjim owy Bozej - w kt6rq warstw~ ludl!kiej mowy boskie SfOWO si~wciela? - Nie 'W wa.rstw~ pierwszq. Nie przeczymy, ze w mowieBozej wyst~puje aspekt info'rmacji. Ka1zde mowienie podaje cos dowiadomosci, wiara nie jest nieartykulowanym okrzykiem, jeszczew yrazniej: nie jest nim objawienlie, astnieje wi~c takZe n auk aw iary. Ale to wszystko nie jest celem sarno w sOibie, lecz obj~te jestJlast~pnq wa'rstwq. Wiara jest czyms wi~cej niz rzeCl!Owym przyj~ciemi dzieleniem si~ informacjami. Teza ta jest prawdziwa takg dy chodzi 0 Boga jak i w zastosowaniu do swiata. Zaraz to wyjasnimy.Slowo Boze nie rna nas pouczac 0 sWliecie. Jesli tego rodzajuinformacje w nim znajdujemy, to Sq one tylko ze"v'l1~trznq szatqzbawczego or~dzia - pochodzq z ludzkiej wiedzy pisarzy biblijnych czy tez Ojcow Kosciola i sobor6w. Te fragmenty wiedzy z zakresugeografii, historii, Wliedzy 0 czlowieku i '0 swiecie mogq pozniej okazac si ~ falszywe - jak wyobrazenie ziemi okrytej kopulqfirmam entu. Mogq tez okazac si~ sluszne - jak nie-dualistycznakon cepcja czlowieka charakterytyczna dla kultury semickiej. Ale
- Page 3 and 4:
ZNAK LutyMIESI~CZNIKRok XVIII Nr 15
- Page 5 and 6:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BOZYM147st
- Page 7 and 8:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU B02YM149ws
- Page 9 and 10:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BOZYM 151s
- Page 11 and 12:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BO:lYM 153
- Page 13 and 14:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BOZYM 155s
- Page 15 and 16:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BOZYM 157'
- Page 17 and 18:
Ks. AlEKSY KlAWEKZNACZENIE KONSTYTU
- Page 19 and 20:
ZNACZENIE KONSTYTUCJI "DEI VERBUM"1
- Page 21 and 22:
ZNACZENIE KONSTYTUCJI "DEI VERBUM"1
- Page 23 and 24:
ZNACZENIE KONSTYTUCJI "DEI VERBUM"1
- Page 25 and 26:
, ZNACZENIE KONSTYTUCJI "DEI VERBUM
- Page 27 and 28:
ZNACZENIE KONSTYTUCJI "DEI VERBUM"1
- Page 29 and 30:
ZNACZENIE KONSTYTVCJI "DEI VERBUM"1
- Page 31 and 32:
· ZNACZENIE KONSTYTUCJI "DEI VERBU
- Page 33 and 34:
ZNACZENIE KONSTYTUCJI "DEI VERBUM"
- Page 35 and 36:
AUGUSTYN JANKOWSKI OSBKONSTYTUCJA D
- Page 37 and 38:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BOZYM179ob
- Page 39 and 40:
KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU B02YM181sa
- Page 41 and 42: KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BOZYM183i
- Page 43 and 44: KONSTYTUCJA 0 OBJAWIENIU BOZYM185st
- Page 45 and 46: Ks. JOZEF KUDASIEWICZKONSTYTUCJA "D
- Page 47 and 48: "DEI VERBUM" W OPINII BIBLIST6w189J
- Page 49 and 50: "DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW19tw
- Page 51 and 52: .. I::EI VERBUM" W OPINII EI!?LISTO
- Page 53 and 54: "DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW 195
- Page 55 and 56: ..DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW197
- Page 57 and 58: "DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW199I
- Page 59 and 60: "DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW201t
- Page 61 and 62: ,.DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW203
- Page 63 and 64: ~,DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW 20
- Page 65 and 66: "DEI VERBUM" W OPINII BIBLISTOW 207
- Page 67 and 68: "DEI VERBUM'" W OPINII BIBLISTOW 20
- Page 69 and 70: KsEUGENIUSZ DABROWSKIHELLENIZM PAWl
- Page 71 and 72: HELLENIZM SW. PAWLA213z zyC'ia Chry
- Page 73 and 74: HELLENIZM SW. PAWLA215Jenoibolima b
- Page 75 and 76: HELLENIZM f3W. PAWLA217ska do spich
- Page 77 and 78: HELLENIZM SW. PAWLA219terenach 1()I
- Page 79 and 80: HELLENIZM SW. PAWLA 221za.gadinieni
- Page 81 and 82: HELLENIZM SW. PAWLA223dusza czlowie
- Page 83 and 84: HELLENIZM SW. PAWLA225okreslenie st
- Page 85 and 86: TO CO LUDZKlE W MOWlE BO:lEJ227wted
- Page 87 and 88: TO CO LUDZKlE W MOWlE BOZEJ229aspek
- Page 89 and 90: TO CO LUDZKlE W MOWlE B02EJ231zmier
- Page 91: TO CO LUDZKIE W MOWlE BOZEJ233meteo
- Page 95 and 96: TO CO LUDZKIE W MOWIE BOZEJ237Wyrow
- Page 97 and 98: TO CO LUDZKIE W MOWlE BOZEJ 239maez
- Page 99 and 100: SWIATLO I CIEMNOSC 241sub nocte per
- Page 101 and 102: SWIATLO I CIEMNOSC 243rozumowej pod
- Page 103 and 104: SWIAno I CIEMNOSC245Swia,uu i rwpat
- Page 105 and 106: STEFAN WILKANOWICZCHRYSTUSTAJEMNICA
- Page 107 and 108: · CHRYSTUS - FAKT, PARADOKS, TAJEM
- Page 109 and 110: CHRYSTUS - FAKT, PARADOKS, TAJEMNIC
- Page 111 and 112: CHRYSTUS - FAKT, PARADOKS, TAJEMNIC
- Page 113 and 114: CHRYSTUS - FAKT, PARADOKS, TAJEMNIC
- Page 115 and 116: SPOTKANIA ANNA MORAWSKAlIS W lEe K
- Page 117 and 118: "SWIECKI KATOLICYZM"? - III 259()dc
- Page 119 and 120: "SWIECKI KATOLICYZM"? - HI 261A mys
- Page 121 and 122: "SWIECKI KATOLICYZM"? -III263znacze
- Page 123 and 124: •.8WIECKI KATOLICYZM"? -III265Czy
- Page 125 and 126: ZDARZENIA - KSIJ\ZKI LUDZIE BIBLIA
- Page 127 and 128: ZDARZENIA --:- KSIAZKI - LUDZIE 269
- Page 129 and 130: ZDARZENIA - KSIAZKI - LUDZIE271Mi p
- Page 131 and 132: ZDARZENIA - KSI1\ZKI - LUDZIE273Dra
- Page 133 and 134: ZDARZENIA - KSIi\:lKI - LUDZIE 275L
- Page 135 and 136: ZDARZENIA - .KSI1\2KI - LUDZIE 277O
- Page 137 and 138: ZDARZENIA - KSI1\ZKI - LUDZIE 279i
- Page 139 and 140: LlSTY DOREDAKCjlW dw6ch dniach miE:
- Page 141 and 142: S O l\!:\[AIRECONSTITUTION DOGMATIQ
- Page 143:
TREs e ZESZYTUKONSTYTUCJA DOGMATYCZ