Nr 152, luty 1967 - Znak

272 ZDARZENIA - KSIl\ZKI - LUDZIEI nie zapomnij slodki kochanku,±e tak drogo kupilem Twojq milose.o nic wi~cej ci~ nie prosz~.C. B row n: Rdigions Lyrics of the XIV-th Century, p. 94.Kolejnym gatunkiem sredniowiecznej literatury, kt6rego kosccem,zr6dlem i natchnieniem byla Biblia, Sq zbiory kazan. Homiletyka sredniowiecznatkwila g l~boko w Pismie sw. Nazwano przeciei: kaznodziej6wsredniowiecznych Les concordances viva11-tes - "i:ywymi konkordancjami".Jak silny byl wplyw Biblii na homiletyk~ swiadczy najlepiej ponii:­szy przyklad: W 1031 r. w katedrze w Goslar, sw. Bardo wyglosil kazaniez okazji Boi:ego Narodzenia, kt6re zawieralo 123 cytaty z Biblii! Niemieckizbi6r kazan Homiliana zawiera kazania na wszystkie niedzielew roku. Kazde kazanie osnute jest na He wyjqtku z Ewangelii, kt6ryna danq niedziel~ przypadal. Teksty biblijne, jakie cytowano w kazaniachnajcz~sciej, to Psalmy j, Ewangelie sw. Mateusza i Lukasza.Technika wyglaszania kazan wyglqdala nast~pujqCo: kaznodziejarozpoczynal od podania tematu swojej nauki; byl to z reguly wyjqtekz Biblii stanowiqcy fundament calegOI kazania, ktory p6iniej m6wca rozwijalw szczeg6lach. Wszystkie inne cytaty biblijne grupowano wok61tego poczqtkowego cytatu, co nie przeszkadzalo, i:e r6±nily si~ one odniego czasami zasadniczo: kaznodzieja nie m6gI uprawiae gry sl6wjouer sur les mots, zmieniae formy zdan biblijnych z twierdzqccyh napytajqce i przeczqce, czy te± odwrotnie; ani zmieniae czasu gramatycznegoczasownik6w. Idealnym poczqtkowym, wyjsciowym cytatem, bylcytat skladajqcy si~ z trzech s16w, poniewai: poiniej kazde z tych slowprzedstawialo jeden z trzech zasadniczych czlonow kazania (wprowadzenie- wlasciwa trese - zakonczenie).JeSli kaznodzieja nie oparl swej nauki na Pismie sw., a jego wypowiedzinie znajdowaly poparcia w slowach Biblii, bylo to znakiem, ±ebl~dni e wybral temat kazania, a ono samo nie zostalo skonstruowanew spos6b wlasciwy - Sicut initium sermonis incipit a Sacra Scriptura, sicetiam et passim ad eam recurratur et omnis processus et prosecutio termineturin ina 1,.Literatura homiletyczna wiek6w srednich byla do niedawna prawiezapoznana. Obecnie przyznaje si~ ogolnie, i:e byla w tych czasach silq,z ktorq liczono si ~ zar6wno w polityce, jak i w literaturze. Sredniowiecznaambona przy pomocy satyry i argumentacji politycznej (oczywiscieprzewaznie ukrytej pod plaszczem metaIory lub alegorii) wpIywalaw znacznym stopniu na w y obraini~ i poglqdy sredniowiecznychspolecznosci.1 Tho mas Wall e is: De modo componendi sermones, wydal Th. M.Charland, s. 387.