Nr 152, luty 1967 - Znak

268 ZDARZENIA - KSI1\ZKI - LUDZIEcieszqc si~ niezmiernq popularnosciq. Nie nalezy zatem wykluczae ewentualnosci,ze spora liczba czytelnikow Biblii szukala w niej rowniezelementu narracyjnego, czytala opowiadania starotestamentowe Jak powiese,chcqc wiedziec niecierpliwie "co b~dzie dalej". Stqd juz tylkokrok do wessania tworzywa biblijnego przez literatur~ sredniowiecznq.Wyda potem ona owoce b~dqce wynikiem tego malZel1stwa Biblii i literaturyw postaci roznorodnych apokryfow, parafraz, przekladow, tra_westacji, czy wreszcie komentarzy do tekstow Pisrna sw.Osrodkami propagujqcymi wiedz~ biblijnq byly przede wszystkimklasztory benedyktYl1skie i powstale przy nich szkoly przyklasztorne.Nic zresztq dziwnego, skoro nawet pobiezny czytelnik reguly sw. Benedyktaspostrzeze • latwosciq, jakq wag~ przyklada zalozyciel zakonudo codziennego obcowania z Bibliq. Wiadomym jest, ze w sklad obowiqzkowmnicha benedyktYl1skiego wchodzilo czytanie ksiqg swi~tych Staregoi Nowego Testamentu, jak rowniez recytowanie psalterza. Para,·graf 73 reguly sw. Benedykta mowi; "eM moze bye lepszym przewodnikiemw zyciu ludzkim, niz ksi~gi Starego i Nowego Testamentu objawioneprzez samego Boga?"Jak wspolczesne zycie spolecznosci benedyktyilskich przepojone byloPismem sw. swiadczq najlepiej przyklady; w klasztorze w Fuldzie przygotowaniedo swi~cel1 kaplal1skich skladalo si~ z czytania Biblii orazuczenia si~ jej prawie calej na pami~e. We wszystkich prawie sredniowiecznychklasztorach istnial zwyczaj czytania Biblii w czasie posilkow.Ile czytano mowi przyklad klasztoru w Baume (Niemcy). W czasietygodnia podczas posilkow przeczytali tutaj mn-isi ksi~g~ Genesisa w cz.:asie szesciu nabozel1stw nocnych wszystkie proroctwa Izajasza.Ze skryptodow tychze klasztorow wyszly wspaniale iluminowaner~kopisy biblijne, ktorym.i benedyktyni zarzuC'ili calq owczesnq kulturalnqEurop~. Barwne iluminacje manuskryptow biblijnych mowiq namwiele 0 wspolczesnym zyciu - tu rysownik uchwycil w ruchu jakqscharakterystycznq postac w stroju z epoki, tam znowu utrwalil jakieswspolczesne wydarzenie. Na marginesach, posrod rozmaitego rodzajugalqzek i lisciastych wiel1cow, pojawily si~ fantazyjne stwory - ni tozwierz~ta ni potwory. Wokol tekstu zacz~ly fruwae ptaki skopiowanez natury, lub b~dqce dzielem wyobrazni.Benedyktyni prowadzili takze szeroko zakrojonq (jak na owczesnqskalp,) dzialalnose "popularyzatorskq". Tworzyli przy klasztorach szkoly,w ktorych wychowywali uczniow, material do nauki czerpiqc wlasniez Biblii. Niektore z tych szkol (oczywiscie 0 zupelnie zm.ienionym profilunauczania) istniejq do dziS na zachodzie Europy i cieszq si~ ogolnymuznaniem. Jakich rozmiarow si~gala produkcja r~kopisow biblijnychw klasztorach benedyktYl1skich wskazuje najlepiej fakt, ze prawiewszystkie r~kopisy biblijne od IX do XIn wieku 5q pochodzenia benedyktyl1skiego.