cami_ve_namazla_dirilis

148
CAMİ VE NAMAZLA DIRILIŞ
rinde secde ve salât kelimelerinin kullanıldığı görülmektedir. 28
Cahiliye devri Araplarının ölen kimsenin kabri başında durup
onun iyiliklerini, güzel işlerini anarak dua ettikten sonra da
defnettikleri ve uygulamaya salât dedikleri nakledilmektedir. 29
İslam’ın gelişinden sonra bu namaza ve benzeri dinî geleneklere
“da’va’l-câhiliyye” (câhiliye duası) denilmiştir. 30
İslamî Dönemde Namaz İbadeti
İslam vahyinin gelişinden itibaren namaz ibadeti rekat sayıları,
vakitleri ve türleri bakımından bazı süreçlerden geçmiştir.
Müslümanlar Mekke döneminin başlangıcından itibaren gerek
açık gerekse gizli davet döneminde namaz kılmaya başlamışlardır.
31 Mekke döneminin sonlarına doğru hicretten bir yıl
önce gerçekleşen mirac hadisesinde farz namazlar beş vakit
olarak emredilmiştir. 32 Kıblenin değiştirilmesi, namazların rekât
sayılarının dörde çıkarılışı ve namaza çağrı için ezanın tespit
edilmesi ise Medine döneminde gerçekleşmiştir. Dolayısıyla namaz
ibadetinin gelişim süreci dikkate alındığında ilk dönemde
zihinlerde mevcut olan “salât” kelimesinin ifade ettiği kavramla
ilgili bir dönüşüm yaşandığı anlaşılmaktadır.
Erken dönemde inen Mekki surelerdeki bir çok ayette 33 namaz
anlamındaki “salât” kelimesi ve türevlerinin zikredilmesi,
namazın öneminin vurgulanması ve namaz kılanları engellemeye
çalışanların sert bir dille kınanması namaz ibadetinin
İslam’ın ilk dönemlerinden itibaren mevcut olduğunu gösterir.
28 Toshihiko İzutsu, Kur’an’da Tanrı ve İnsan, (çev. M. Kürşad Atalar), İstanbul
2012, s. 225 vd.
29 Cevâd Ali, el-Mufassal fî Târîhi’l-Arab Kable’l-İslâm, VI, 338.
30 Cevad Ali, Câhiliye’den İslam’a İbadet Tarihi, s. 22.
31 İbn Hişâm, es-Sîretü’n-Nebeviyye, (nşr. Süheyl Zekkâr), Beyrut 1992, I,
168 vd.
32 İbn Hişâm, I, 266 vd.
33 Bk. el-Meâric, 70/23; el-Müddessir, 74/43; el-Kıyâme, 75/31; el-Mâûn,
107/4-7; el-Kevser, 108/2; TâHâ, 20/132; el-En’âm, 6/72.