cami_ve_namazla_dirilis

182
CAMİ VE NAMAZLA DIRILIŞ
Edebiyatımızda, Divan-ı Hikmet’ten itibaren İslamî motifleri
görmek mümkündür. Hz. Peygamber (s.a.s.)’in güzel ahlakını
kendisine örnek alan Ahmet Yesevi, eserlerinde insanlara bunu
öğretme ve yaşatma gayretinde olmuştur. Divan-ı Hikmet’in
birçok yerinde namazla ilgili dörtlükler mevcuttur:
“Kul Hoca Ahmet Hak zikrini söyle daima
Hak’tan korkup dinmeden ağla boyuna
Namaz kılıp oruç tutup her sabah akşam
Böyle yapıp muradıma erdim ben işte.” 1
Prof. Dr. M. Fuat Köprülü’nün:“Bütün Türk edebiyatını terazinin
bir gözüne, Dede Korkut’u öbür gözüne koysanız, yine
Dede Korkut ağır basar.” 2 dediği, Dede Korkut Hikayeleri’nde
de Müslüman Oğuzlar, abdest alıp namaz kılarlar. Besmele ile
başlayan ön sözde: “Hesap gününde cuma güzel. Cuma günü
okuyunca hutbe güzel. Kulak verip dinleyince ümmet güzel.
Minarede ezan okuyunca müezzin güzel.” ifadeleri Müslüman
Oğuzların cuma gününün öneminin farkında olduklarını; ezanı,
hutbeyi dinleyip cuma namazını eda ettiklerini göstermektedir.
“Boğaç Han” hikayesinde de: “Sakalı uzun müezzin ezan
okuduğunda.” dizesi ezanla birlikte namaz kılındığını çağrıştırmaktadır.
“Bamsı Beyrek”te: “Kudretli Oğuz Beyleri, arı sudan
abdest aldılar, ak alınlarını yere koydular, iki rekat namaz kıldılar.
Adı güzel Muhammed’i yad ettiler.”, “Ezan okuttular, Aziz
Tanrı adına hutbe okuttular.” ve “Uruz Bey”de: “Yağız al atından
indi. Akıp giden sudan abdest aldı. Ak alnını yere koydu, namaz
kıldı. Ağladı, Kadir Tanrı’dan dilek diledi, yüzünü yere sürdü.”
şeklinde geçen ifadelerde ezan okunduğunda Müslüman Oğuz
Beylerinin abdest alıp namaz kıldıklarını ve Allah’a dua ettiklerini
anlıyoruz. 3
1 Hoca Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet, Hazırlayan, Hayati Bice, Türkiye
Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2009, s. 91.
2 Muharrem Ergin, Dede Korkut Kitabı, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1999,
s. 5.
3 Age., s. 5, 17, 21, 88, 89, 108.