cami_ve_namazla_dirilis

Edebiyatımızda Cami ve Namaz 187
Mehmet Akif Ersoy, Balkan Harbi ve Milli Mücadele yıllarında
İstanbul ile Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde vaazlar vermiştir.
Balkan Savaşı’nın başlamasından sonra Akif’in, İstanbul
camilerinde yaptığı üç vaazı vardır. Vaazlarını Bayezid, Fatih ve
Süleymaniye camilerinde irat etmiştir. Bu üç vaazın metinleri,
zamanın yayım organı Sebilürreşat dergisinde yayımlanmıştır. 14
Akif, 1919’da İzmir’in işgalinden sonra Anadolu’nun bazı
yerlerinde konuşmalar yapmıştır. Önce Balıkesir Zağnos Paşa
Camii’nde, sonra Kastamonu Nasrullah Camii’nde vaazlar vermiştir.
Bu vaazları da Sebilürreşat’ta yayımlanmıştır. 15
Safahat’ın birinci kitabının ilk şiiri “Fatih Camii”nde dinî
duygulanmalar yer alır. Sabaha karşı bir mabedin görünüşüyle
başlayan şiirde gecenin karanlığı, ilhadı (inançsızlığı); sabahın
ilk ışıkları da ikrarı (imanı) sembolize etmektedir. Diğer taraftan
Fatih Camii’nin avlusu, duvarları, kubbeleri, minareleri,
kandilleri, ezan sesleri, cemaatle kılınan namazlar, başında yeşil
sarık, kardeşinin elinden tutarak camiye giden çocuk Akif’i,
İslam Şairi Mehmet Akif’e hazırlayan deruni duyguların büyüleyici
atmosferidir. Fatih Camii, Akif’in şiirsel buluşuyla bir
ibadethane değil, adeta ibadetin ta kendisidir:
“Bu bir mabed değil, Mabud’a yükselmiş bir ibadettir;
Bu bir manzar değil, didara vasıl mevkib-i enzar.” 16
“Ezanlar” şiirinin başlangıcı: “İhtilaf-ı metali sebebiyle küre
üzerinde ezansız zaman yoktur.” der. (Güneşin doğuş vaktindeki
farklılıklar sebebiyle, dünya üzerinde ezansız zaman yoktur.)
Buna göre bütün zaman ve mekanların Allah (c.c.)’ın zikriyle
dolup taşmadığı bir an dahi geçmemektedir. Ezanlar, gülbank-ı
Hak’tır. Adalet isteğiyle gökyüzüne yükselen feryada benzetilen
ezanların tekrar ruh-ı rahmet olarak semadan indiği tasavvur
14 Orhan Okay, Mehmed Akif, Akçağ Yayınları, Ankara 1998, s. 11.
15 Age., s. 12.
16 Mehmed Akif Ersoy, Safahat, İnkılap Kitabevi, İstanbul 2003, s. 7-10.