Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Namaz İbadetinin Tarihsel Süreci 151<br />
ettiği görüşünde olanlar da vardır. 43 Ayrıca “Kendi nefsinde bir<br />
yakarış <strong>ve</strong> ürperiş içinde <strong>ve</strong> pek yüksek olmayan bir sözle sabah<br />
<strong>ve</strong> akşam Rabbini an; gafillerden olma” 44 ayeti namazın başlangıçtaki<br />
durumuyla ilişkili görülmektedir.<br />
3. İlk Müslümanlar <strong>ve</strong> Namaz İbadeti<br />
Üç yıl kadar süren gizli da<strong>ve</strong>t <strong>ve</strong> daha sonraki açık da<strong>ve</strong>t<br />
döneminde Hz. Muhammed’in müşriklerin baskı <strong>ve</strong> hakaretlerine<br />
rağmen zaman zaman Mescid-i Haram’da Hacerü’l-Es<strong>ve</strong>d<br />
ile Rükn-i Yemânî arasında namaz kıldığı, gerek Resullulah’ın<br />
gerekse müminlerin, evlerinde, ıssız dağ eteklerinde, “mirbed”<br />
denilen ağılların <strong>ve</strong> harmanların temiz bölümlerinde namaz<br />
kıldıkları kaydedilmektedir. 45 Hz. Peygamber zaman zaman<br />
Hz. Ali’yi de yanına alarak Mekke dışındaki vadilerde akşam<br />
namazını kılmış, hava karardıktan sonra dönmüştür. İlk Müslümanlar<br />
zaman zaman mescid haline getirdikleri Erkâm adlı<br />
sahâbînin evinde namaz kılmışlardır. İlk Müslümanlardan Ammâr<br />
b. Yâsir’in Kâbe avlusunda ibadet etmesine müşrikler engel<br />
oldukları için kendi evinde inşa ettirdiği mescidin ilk mescid<br />
olduğu ifade edilmektedir. 46 Hz. Ebû Bekir de Mekke’deki evinin<br />
bahçesinde kendisi için küçük bir mescid yapmıştı. Hz.<br />
Ömer İslâmiyet’i kabul ettikten sonra Müslümanlar Mescid-i<br />
Harâm’da açıkça namaz kılmaya başladılar.<br />
Namaz ibadetinin meşru kılındığı süreçte namaz adabıyla<br />
ilgili de bazı gelişmeler olmuştur. Sözgelimi Müslümanlar ilk<br />
dönemde namaz sırasında kendilerine selam <strong>ve</strong>renlerin selamını<br />
alıyor, ihtiyaç olduğunda konuşabiliyorlardı. “Namazlara<br />
<strong>ve</strong> orta namaza devam edin. Allah’a gönülden boyun eğerek<br />
43 Ahmed ez-Zebîdî, Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrid Tercemesi <strong>ve</strong> Şerhi<br />
(çev. Ahmed Naim), Ankara 1970, II, 279.<br />
44 el-A‘râf, 7/205.<br />
45 Buhârî, Salât, 49; M. Kâmil Yaşaroğlu, “Namaz”, DİA, İstanbul 2006,<br />
XXXII, 351.<br />
46 Muhammed Hamidullah, İslâm Peygamberi, (çev. Salih Tuğ), İstanbul<br />
1990, I, 98.