cami_ve_namazla_dirilis

Türkülerimizde Namaz 205
olması nedeniyle belirli bir güç ister. Vefat eden kimse bu uzun
namazı kıldırabildiğine göre sancısı başlamadan önce iyi durumda
olduğu anlaşılıyor. Burada da basit bir söyleşiye rağmen
ince bir düşünce görüyoruz. Türkülere asıl kıymetini veren de
işte bu yalınlığın içinde barındırdığı derin anlamdır. Türküler
bir anda söyleniverir ama aslında onu söyleyenin geniş bir alt
yapısı vardır.
Ezan, Müslümanlara namaz vaktinin girdiğini bildirmek ve
onları namaza davet etmek maksadıyla insanların duyabileceği
şekilde günde beş defa Arapça olarak okunan belirli cümlelerdir.
Ülkemizde en küçük yerleşim yerinde dahi cami bulunur
ve ezan okunur. Halkımızın günlük yaşamında yeri olan ezan,
türkülere de yansımıştır. Gelen dörtlük beşeri aşkı anlatan bir
türküye ait olmakla beraber sabah ezanı hakkında etkileyici ifadeler
ihtivâ ediyor. Sabah ezanı, herkesin uykuda bulunduğu,
sessizliğin hâkim olduğu bir ortamda okunduğu için, insanın
ruhsal dünyasına daha çok hitap etmektedir:
Sabah da namazında ezan da okunur
Ezanın sesleri de bize dokunur 16
Türkülerin belirli mekanlarla sınırlamak mümkün olmaz.
Anonim olan türküler, dilden dile aktarılarak geniş alanlara
yayılır. Özellikle birbirine yakın coğrafyalarda aynı veya benzer
mısraları görmek sıradan bir durumdur. Yukarıdaki dizeler
Burdur’a aittir. Burdur’a sınır komşusu olan Denizli yöresine ait
bir başka türküde ise benzer şekilde “Ezanın sesleri de ciğerime
dokunur” 17 dizesi yer alır.
Şu meşhur türküde ezan, zaman kavramı olarak kullanılmıştır.
Sabah ezanı okunurken uyanıldığı söylenerek, güneş
doğmadan kalkıldığı belirtilmiştir. Böylece burçak tarlasının
yoğun iş temposundan bahsedilir:
16 Kahbe de Gençlik Geldi Geçti Yel Gibi, Burdur / Dirmil, Rep. No: 259.
17 Akşamlar Oldu Gine Bastı Kareler, Denizli / Acıpayam, Rep. No: 21.