medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...

106
treatment. These research methods let us evaluate the effects
of rehabilitation and are available for all physiotherapeutists.
The study included an interview which encompassed both
medical history of a patient, and an anonymous survey.
Moreover, a physical examination was conducted, which
included: the measurement of the amplitude of knee joint
movement, strength evaluation of quadriceps muscles of
thighs, measurement of thighs’ circumference and the “get
up and go” walking test.
In statistical analysis a t-test of a Student for dependant
variables was used. The test compares the average values. It
Paulina Hanc, Wojciech Hagner
Słowa kluczowe: urazy sportowe, urazy stawu kolanowego, rehabilitacja
Key words: sports injuries, knee joint injuries, rehabilitation
WSTĘP
W dzisiejszych czasach zdrowy styl życia jest priorytetem.
Dlatego tak ważne stało się uprawianie aktywności
fizycznej. Można by rzec, że czerpiemy
wzorce z mitologii śródziemnomorskiej, gdzie gimnastyka
była sztuką życia w dobrym zdrowiu. [1] Niestety
wzrost zainteresowania sportem przyczynił się do
zwiększonej liczby urazów i uszkodzeń, zwłaszcza w
obrębie narządu ruchu. Najczęściej dotyczą one stawu
kolanowego.
Uszkodzenia te występują u ludzi w różnym wieku,
jednak szczególnie u osób młodych, uprawiających
różne formy ćwiczeń fizycznych [2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9].
Urazy sportowe mogą zdarzyć się podczas uprawiania
każdej dyscypliny sportowej, głównie takich
dyscyplin, w których dochodzi do bezpośredniego
kontaktu przeciwników: piłka nożna, hokej, piłka
ręczna, piłka koszykowa, futbol amerykański. A także
w innych: narciarstwo, gimnastyka, piłka siatkowa,
tenis, podnoszenie ciężarów, może dojść do urazu [3,
4, 5, 10, 11].
Najczęstszymi następstwami urazów stawu kolanowego
są: uszkodzenie ACL, uszkodzenie w zakresie
aparatu wyprostnego, złamania śródstawowe, uszkodzenia
łąkotek [12].
W urazowych obrażeniach stawu kolanowego
u osób uprawiających aktywność fizyczną o charakterze
sportowym bardzo ważne jest postępowanie lecznicze.
Ma ono na celu przywrócenie prawidłowych zależności
anatomicznych i czynnościowych w uszkodzonym
stawie. Istotnym elementem jest także zapewnienie
choremu powrotu do aktywności sportowej
sprzed urazu. Postępowanie lecznicze obejmuje zatem
prawidłową diagnostykę, szybkie podjęcie właściwego
leczenia oraz etapową rehabilitację [6].
also allows for objective evaluation of the expected values
and phenomena. The test results demonstrate progress in
therapeutic rehabilitation and the effectiveness of the process.
The research proves that the rehabilitation process after
knee injury in athletes is a necessary and effective factor in
resuming sport activity. The results gained allowed the
athletes to see the effects of rehabilitation more clearly and to
appreciate the importance of this process in returning to
a sports discipline practiced before injury.
Leczenie usprawniające, powiązane z ruchem, było
i jest obecne w różnych nurtach historii medycyny
i kultury fizycznej. W tym miejscu należy przywołać
opinię twórcy polskiej rehabilitacji medycznej Wiktora
Degi: „ … już praczłowiek – podobnie jak my dzisiaj
– podświadomie ruchami ręki rozcierał stłuczone miejsce
swego ciała lub ruchami kończyny pokonywał
sztywnienie uderzonego stawu” [1].
Natomiast w Oświeceniu francuski chirurg C. J. Tissot
powiedział, że: „ruch może zastąpić każdy lek,
żaden lek nie może zastąpić ruchu” [1].
W późniejszym czasie rehabilitacja zajęła także
ważne miejsce w sporcie. Stała się podstawą leczenia
w medycynie sportowej [13].
Dzisiaj leczenie usprawniające zajmuje istotną pozycję
w kompleksowym leczeniu urazowych uszkodzeń
stawu kolanowego u sportowców. Głównymi
celami aktualnej rehabilitacji są: przywrócenie pełnej
ruchomości, siły, koordynacji i propriocepcji kończyny
dolnej, jak najszybszy powrót do aktywności sportowej
sprzed urazu oraz zapobieganie ponownym urazom
i przeciążeniom [6, 7, 8, 14, 15].
Kontuzjowany sportowiec potrzebuje pomocy
w sferze medycznej, ale także w psychicznej. Urazowe
obrażenia stawu kolanowego wywołują u poszkodowanych
duży stres biologiczny i emocjonalny. Ważne
jest wsparcie, motywacja i dobry kontakt zawodnika
z trenerem [6].
Przedstawione powyżej zagadnienia, związane
z urazami stawu kolanowego oraz postępami i znaczeniem
rehabilitacji dla sportowców, stały się inspiracją
do pogłębienia tego tematu.