medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
zecz zdrowia pacjentów obu profesji musi mieć charakter<br />
wzajemnie uzupełniający się [10].<br />
Buczkowska podaje, że pielęgniarki i położne<br />
w podstawowej opiece zdrowotnej pełnią funkcje trojakiego<br />
rodzaju. Przez funkcję komplementarną wspomagają<br />
efektywność działań lekarzy w rozpoznawaniu<br />
potrzeb i problemów zdrowotnych pacjentów i rodzin.<br />
W jej ramach np. planują i realizują działania profilaktyczne,<br />
rozwijają samopomoc i organizują opiekę nieprofesjonalną<br />
dla przewlekle chorych. Drugi typ funkcji<br />
można nazwać suplementarnym; obejmuje świadczenia<br />
zdrowotne w procesie pielęgnowania i rehabilitacji<br />
przyłóżkowej w domu pacjenta. Wreszcie funkcja<br />
substytucyjna wynikająca z konkretnych obowiązków<br />
to: wykonywanie badań diagnostycznych, np. pomiar<br />
ciśnienia tętniczego krwi, glukometria, EKG, spirometria,<br />
badanie ostrości wzroku, badanie słuchu [4].<br />
Liczni autorzy podają, że pielęgniarki i położne<br />
w nowym systemie finansowania świadczeń pielęgniarskich<br />
podejmują coraz trudniejsze zadania i realizują<br />
je samodzielnie. Świadczą pomoc i wsparcie<br />
w zdrowiu, chorobie i niepełnosprawności, uwzględniając<br />
fizyczne, psychiczne i społeczne aspekty życia<br />
podopiecznego. Pomagają ludziom w ich środowisku<br />
życia, podejmując odpowiedzialność za umocnienie<br />
zdrowia. Prowadzą poradnictwo, kontrolę i opiekę<br />
zwłaszcza w odniesieniu do szczególnie narażonej<br />
populacji. Stają się doradcami i edukatorami, np.<br />
w zakresie przygotowania młodzieży do życia w rodzinie,<br />
metod planowania rodziny, ochrony rodzicielstwa,<br />
promowania zdrowego stylu życia” [11]. Przedstawione<br />
wyniki badań w niniejszej pracy nie pokrywają się<br />
z opinią innych autorów. Zdecydowana większość<br />
(75,0%) badanych pielęgniarek kierowników uważa, że<br />
zakres zadań pielęgniarek pracowników POZ się nie<br />
zmienił. Nadal działania pielęgniarskie zdominowane<br />
są zadaniami instrumentalnymi a samodzielność<br />
w realizowaniu zadań ogranicza podporządkowanie<br />
lekarzowi.<br />
Rogala-Pawelczyk podaje, że w przeszłości od pielęgniarskiej<br />
kadry kierowniczej oczekiwano raczej<br />
realizacji zadań związanych z funkcjonowaniem zakładu<br />
[12]. Niezmienne warunki stabilnego systemu opieki<br />
zdrowotnej nie wymuszały odpowiadania na pytanie<br />
o skuteczność dotychczasowego sposobu sprawowania<br />
opieki pielęgniarskiej [13]. Obecnie zadaniem kierowniczej<br />
kadry pielęgniarskiej jest stałe diagnozowanie<br />
potrzeb pielęgniarek w zakresie wiedzy teoretycznej<br />
i umiejętności praktycznych niezbędnych do pracy<br />
nowymi metodami. Doskonalenie ma również znacze-<br />
Anna Ksykiewicz-Dorota, Iwona Markiewicz<br />
120<br />
nie dla realizacji celów całego zakładu opieki zdrowotnej,<br />
a więc: diagnozowania, leczenia, rehabilitacji,<br />
pielęgnowania itd. [13]. Przekształcenia systemu<br />
ochrony zdrowia, a tym samym przekształcenia<br />
w podsystemie pielęgniarstwa, tj.: odejście od tradycyjnego<br />
pielęgnowania, wprowadzenie nowych metod<br />
pracy, zwiększenie samodzielności i odrębności zawodowej,<br />
wprowadzenie kontraktów na świadczenia<br />
pielęgniarskie, dały większe możliwości pielęgniarkom<br />
zajmującym kierownicze stanowiska w wypełnianiu<br />
swoich funkcji. Opinia ta tylko częściowo znalazła<br />
odzwierciedlenie w wynikach badań prezentowanych<br />
w niniejszej pracy. Zmiany w systemie kontraktowania<br />
świadczeń pielęgniarskich wpłynęły na zwiększenie<br />
zakresu obowiązków (75,0%) oraz odpowiedzialności<br />
(75,0%), ale przy tym nie zostały zwiększone uprawnienia<br />
pielęgniarskiej kadry kierowniczej (62,5%)<br />
POZ. Z badań wynika, że istotnie więcej zmian (p<<br />
0,01) nastąpiło w zakresie obowiązków i odpowiedzialności<br />
kierowniczej kadry pielęgniarskiej niż<br />
uprawnień. Być może opinie badanych są związane<br />
z tym, że tylko dwie osoby mają wyższe wykształcenie<br />
pielęgniarskie, a sześć specjalizację, co powoduje, że<br />
same nie są przygotowane do aktywizowania pielęgniarek<br />
POZ do większej samodzielności decyzyjnej.<br />
WNIOSKI<br />
1. Reforma systemu finansowania świadczeń zdrowotnych<br />
przyniosła zmiany w zakresie zadań pielęgniarskiej<br />
kadry kierowniczej. Znacznie zwiększył<br />
się ich zakres obowiązków i odpowiedzialności, ale<br />
nie zostały zwiększone uprawnienia.<br />
2. Zmiana w systemie opieki zdrowotnej wprowadzająca<br />
kontrakty na świadczenia pielęgniarskie nie<br />
wpłynęła na zakres zadań pielęgniarek POZ.<br />
PIŚMIENNICTWO<br />
1. Udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych<br />
ze środków publicznych realizowanych przez pielęgniarki<br />
i położne w podstawowej opiece zdrowotnej. Projekt.<br />
Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych. Warszawa,<br />
2005, Wdowia. 208.<br />
2. Wdowiak L., Walkowska K., Owoc A.: Stan reformy<br />
systemu opieki zdrowotnej w Polsce. Zdrowie Publiczne<br />
2002, t. 112 [4] s.511-515.<br />
3. Rogala-Pawelczyk G.: Kontraktowanie świadczeń pielęgniarskich.<br />
W: Ksykiewicz-Dorota A. [red.].: Podstawy<br />
organizacji pracy pielęgniarskiej. Wyd. Czelej, Lublin<br />
2004, s. 207.
Change language