medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...

52
Opis tych przeżyć ma taki sens: a) są one świadectwem
ograniczeń możliwości badawczych w wczesnym
układzie międzynarodowym, b) są również świadectwem
reminiscentnego feudalizmu akademickiego,
którego niepisanych reguł nie respektowałem.
Anegdota 5: Czy istnieje feudalizm akademicki
w naszych czasach?
Na to retoryczne pytanie odpowiadam twierdząco.
Na pewno nie zaniknął niewątpliwie jest to jedna
z wielu przyczyn hamujących rozwój naszej nauki. To
szczególny układ stosunków pomiędzy przełożonym
a podwładnymi, w którym to układzie asystent i jego
osiągnięcia naukowe są własnością wszechmocnego
szefa. Wrogo są traktowane wszelkie przejawy samodzielności
młodego człowieka, słowem – asystent nie
jest traktowany podmiotowo.
Przed laty moi suwereni nie pozwolili swojemu
wasalowi, tj. mnie, na opublikowanie w języku angielskim
odkrywczych badań nad inhibitorem fibrynolizy
typu PAI-2 w łożysku. Pozwolono mi jedynie wysłać
kilkuzdaniową informację na kongres w Buenos Aires
w 1964 r. ( IVth World Congress of F.I.G.O.), na
który nikt z nas, autorów, nie mógł pojechać (był to
czas zimnej wojny). Podejrzewam, że to doniesienie
zainspirowało grupę Japończyków, którzy cztery lata
później (1968) opublikowali swoje badania w języku
angielskim (a nie japońskim) i weszli w ten sposób na
długie lata do kanonu cytowań. Ani nasza wcześniejsza
od japońskiej publikacja w Ginekologii Polskiej
(1965,1966), ani rozprawa doktorska członka naszego
zespołu (Folejewska-Uszyńska R: Aktywatory i inhibitory
fibrynolizy w łożysku człowieka. Główna Biblioteka,
AM, Białystok, 1967) nie zostały nigdy zacytowane
w piśmiennictwie światowym. Powód? – Głównie
to hermetyczność naszego języka. Ale przecież na
początku była postawa decydenta, który „tak kazał i
wiedział najlepiej”. I mogło być tylko po polsku.
Ta historyjka ma dzisiaj dla mnie tylko wartość
wspomnieniową. Udało mi się później wybić na tyle
wysoko, że znalazłem uznanie w cytowaniach. Wiem,
że podobne doświadczenia, jak moje, mieli też inni
rodacy, którzy opublikowali swoje odkrycia w języku
polskim, zamiast w którymś z języków dostępnych
społeczności międzynarodowej.
Anegdota 6: Dobrze było być zięciem
Wspominam niemal rzewnie okres pracy dla Augustowszczyzny.
Znany tam byłem jako zięć Folejewskiej
(zacna rodzina w tamtym regionie, okrutnie do-
Materiały jubileuszowe
świadczona od naszego wschodniego sąsiada). Do
mnie przyjeżdżały „wozy kolorowe” z pacjentami
z obszaru Puszczy Augustowskiej. Ludzie wierzyli
bardziej w medycynę młodego lekarza niż w medycynę
kilku starych doktorów. A w dodatku byłem dla nich
kimś jakby bliskim, bo zięciem Folejewskiej. Wtedy
czułem się lepiej zięciem niż później asystentem, starszym
asystentem, adiunktem, docentem i – przyznam
się – także profesorem.
Później tylko jeden raz spotkało mnie podobne wyróżnienie
ze strony pacjentów: we Włocławku, kiedy
to pacjentki przyjeżdżały rano, by dostać się do gabinetu
głębokim popołudniem. I jeszcze płaciły za wizytę
(spółdzielni lekarskiej).
Z okresu mojej krótkiej aktywności w położnictwie
bydgoskim przypominam sobie tylko echo z powodu
wprowadzonej przeze mnie i moją żonę nowej metody
znieczulania bólu porodowego (metoda zewnątrzoponowa,
którą przywiozła ona z Wrocławia). Pracowaliśmy
wtedy w szpitalu na Kapuściskach, ja w charakterze
ordynatora. Prasa pisała entuzjastycznie o metodzie,
m.in. Dziennik Wieczorny w artykule pt. „Czekając
na krzyk dziecka” (1976 r., nr 88). Pamiętam dobrze
jak to obraz uśmiechającej się kobiety rodzącej,
która widziała tylko skurcze swojej macicy (równoległa
rejestracja kardiotokograficzna), a nie czuła bólu,
zaskoczył doc. J. Łukasika podczas jego wizytacji
konsultanckiej (konsultant wojewódzki) mojego oddziału.
Trzy razy wracał na porodówkę… (jego klinika
nie dysponowała tą metodą, choć stosowała już znieczulanie
farmakologiczne). Być może to nasze osiągnięcie
miał na względzie Wojewoda Bydgoski, przydzielając
nam w 1979 r. prawo do zakupu 100 dolarów
– a może nawet dwa razy po sto – na wycieczkę zagraniczną
(powiedziano w piśmie: z uwagi na zasługi dla
województwa).
I pomyśleć, jaki to splendor mógłby być zgotowany
dla reanimatorów usługi znanej przed 32 latami
(z prasy wiemy, że kobiety głośno upominają się
o porody bezbolesne).
Trochę na serio o swoim dorobku naukowym, dydaktycznym
i zawodowym
Chyba wszyscy zgadzają się z opinią, że liczba publikacji
jest niepewną informacją o autorze. Prof.
L. Pacholski powiedział niedawno w wywiadzie (Polityka,
2008, nr 40, s. 80), że cała procedura zdobywania
habilitacji jest balonem. – Czyżby? Chyba nie w tym
miejscu naszej nauki znajduje się ów balon. Ja znam