medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
86<br />
sja u pacjentów hospitalizowanych są predykatorami<br />
słabej kontroli objawów i gorszego stanu po wypisaniu<br />
ze szpitala. Ponadto, bez względu na ostrość choroby,<br />
wysoki poziom stresu jest znaczącym predykatorem<br />
rehospitalizacji, niskiej jakości życia i wysokiej śmiertelności<br />
wśród pacjentów kardiologicznych, w tym<br />
z niewydolnością serca [24].<br />
Kolejnym czynnikiem wpływającym na pogorszenie<br />
stanu chorych z niewydolnością serca, odpowiedzialnym<br />
jednocześnie za powtórną hospitalizację, jest<br />
nieprzestrzeganie przez pacjentów zaleceń dotyczących<br />
farmakoterapii i stylu życia. Nieregularne przyjmowanie<br />
leków może zwiększać częstość hospitalizacji<br />
o 20-58%. Wyniki dotychczasowych badań wskazują,<br />
że czynnikiem determinującym przestrzeganie zaleceń<br />
lekarskich jest poziom wiedzy o chorobie [28].<br />
W badaniu Horowitza, Rein i Leventhala wykazano, że<br />
wielu chorych nie rozumie i nie ma wiedzy na temat<br />
swojej choroby [29]. Badani nie byli zorientowani co<br />
do przyczyn i nasilenia objawów choroby. Podobnie,<br />
nie mieli wiedzy na temat rozwoju choroby – nie potrafili<br />
opisać zmienności objawów w czasie i określić<br />
przyczyn tej zmiany. Nie kojarzyli, że objawy takie jak<br />
obrzęki i duszność miały związek z używaniem przez<br />
nich soli, nie wiedzieli też w jaki sposób monitorować<br />
te symptomy i jak reagować na zmiany. Jednocześnie<br />
chorzy ci oczekiwali na informacje o swojej chorobie.<br />
Informacje te należy więc odpowiednio przedstawiać,<br />
przygotowując je w zrozumiały dla pacjentów sposób.<br />
Kłopoty ze zrozumieniem i przetworzeniem uzyskanych<br />
od lekarza danych wynikają często z zaburzeń<br />
funkcji poznawczych. Badania, które przeprowadzili<br />
Shiffman i Stone wskazują, że pacjenci mają ograniczoną<br />
zdolność streszczania i integrowania informacji.<br />
W związku z tym spośród wielu nowych informacji<br />
mogą nie potrafić wybrać najbardziej istotnych. Może<br />
im także trudno łączyć nową wiedzę na temat choroby<br />
i jej przebiegu z informacjami już posiadanymi [27].<br />
Wyniki wielu badań wskazują, że przyczyną wzrostu<br />
umieralności wśród pacjentów z NS, oprócz niedostatecznej<br />
współpracy w zakresie przyjmowania przepisanych<br />
leków, jest niepodejmowanie aktywności<br />
fizycznej. Natomiast uczestniczenie pacjentów z tej<br />
grupy w opracowanych programach treningów wiązało<br />
się ze wzrostem czasu przeżycia i zmniejszeniem liczby<br />
hospitalizacji [6]. Wyniki uzyskane w innym badaniu<br />
pozwoliły stwierdzić, że trening fizyczny wywiera<br />
pozytywny wpływ nie tylko na fizjologiczne funkcjonowanie<br />
chorych, ale także daje psychospołeczne<br />
i funkcjonalne korzyści. Dzięki uczestnictwu badanych<br />
Anna Ratajska i in.<br />
w ćwiczeniach, uzyskano następujące zmiany: poprawę<br />
w zakresie objawów choroby, wzrost jakości życia,<br />
obniżenie depresji oraz wzrost aktywności osób, które<br />
mogą chodzić [30].<br />
Wsparcie społeczne może zabezpieczać przed niekorzystnymi<br />
skutkami stresu i zapewniać konkretną<br />
pomoc lub poradę. Badania w zakresie wsparcia społecznego<br />
u chorych z NS wskazują, że brak adekwatnego<br />
wsparcia może przyczyniać się do spostrzegania<br />
zdrowia jako gorszego, powtórnych hospitalizacji<br />
i śmiertelności z powodu niewydolności [27]. Różne<br />
typy wsparcia społecznego wywierają zróżnicowane<br />
psychologicznie efekty. Wysoki poziom spostrzeganego<br />
wsparcia społecznego chroni zarówno przed objawami<br />
depresji, jak i przed depresją kliniczną. Wsparcie<br />
emocjonalne determinuje wyższą satysfakcję z życia<br />
i bardziej pozytywnie wpływa na współpracujących ze<br />
sobą pacjentów. Z kolei wsparcie instrumentalne (rzeczowe)<br />
łagodzi stres psychologiczny. [24].<br />
PODSTAWOWE ELEMENTY PRACY<br />
PSYCHOLOGA Z PACJENTAMI<br />
Z NIEWYDOLNOŚCIĄ SERCA<br />
Rozpoznanie przewlekłej choroby nie zawsze wiąże<br />
się od razu z uświadomieniem przez osobę niepełnosprawną<br />
różnych sytuacji trudnych, jakie mogą jej<br />
przydarzyć się w przyszłym życiu. Chory, przeciwnie,<br />
skupia swoją uwagę na aktualnym położeniu życiowym<br />
i stanie zdrowia. Przeżywa ciągły lęk, napięcie,<br />
niepewność i inne przykre emocje. Zadaniem psychologa<br />
jest doprowadzenie do redukcji tych przeżyć<br />
w kontakcie z pacjentem, a także poprzez uwrażliwianie<br />
i udzielanie instrukcji dotyczących optymalnego<br />
zachowania się jego systemowi wsparcia – członkom<br />
rodziny oraz innym osobom wpływającym na stan jego<br />
zdrowia [31]. Psycholog powinien także pracować<br />
z pacjentem nad posiadanym przez niego obrazem<br />
choroby. Jest to znaczący czynnik, odzwierciedlający<br />
się w zachowaniu chorego, pobudzający lub opóźniający<br />
jego aktywność zdrowotną. W związku z tym szczególną<br />
uwagę należy zwrócić na zrozumienie przez<br />
pacjenta konieczności zmiany stylu życia (problemy<br />
nikotynizmu, alkoholizmu, zmiany diety, podejmowania<br />
odpowiedniej aktywności ruchowej, stosowania się<br />
do zaleceń lekarskich). Warto podkreślić, że obraz<br />
własnej choroby może także wpłynąć na wybór strategii<br />
radzenia sobie z chorobą. Obraz własnej choroby<br />
pozwala na dokonywanie przewartościowań odnoszących<br />
się do istoty i wartości życia, sensu cierpienia,
Change language