medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
medical and biological sciences - Collegium Medicum - Uniwersytet ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
WSTĘP<br />
Wprowadzona 1 stycznia 1999 r. ustawa o powszechnym<br />
ubezpieczeniu zdrowotnym z dnia 6 lutego<br />
1997 r. [1] spowodowała zmianę zasad finansowania<br />
i organizacji zakładów opieki zdrowotnej. Na jej podstawie,<br />
model finansowania świadczeń zdrowotnych<br />
z systemu budżetowego został zmieniony na system<br />
ubezpieczeniowo-budżetowy [2]. Jednym z ważniejszych<br />
rozwiązań w reformowanym systemie ochrony<br />
zdrowia było wprowadzenie kontraktowania świadczeń<br />
zdrowotnych. Głównym płatnikiem zostały Kasy Chorych,<br />
a od 2003 roku Oddziały Narodowego Funduszu<br />
Zdrowia [3].<br />
Świadczenia pielęgniarskie w POZ objęte kontraktowaniem<br />
realizowane są przez pielęgniarki/położne<br />
środowiskowe/rodzinne świadczące usługi bezpośrednio<br />
w środowisku domowym, pielęgniarki/położne,<br />
które realizują świadczenia zdrowotne w praktyce<br />
lekarza rodzinnego [1], pielęgniarki w domowej specjalistycznej<br />
opiece przewlekle chorych i niepełnosprawnych,<br />
oraz pielęgniarki środowiska nauczania<br />
i wychowania, które udzielają świadczeń zdrowotnych<br />
na rzecz uczniów/ wychowanków w środowisku nauczania<br />
i wychowania [1].<br />
Świadczenia pielęgniarskie z tego zakresu są jednym<br />
z największych obszarów świadczeń zdrowotnych<br />
realizowanych w bezpośrednim kontakcie z pacjentem<br />
[4]. Od pielęgniarki oczekuje się profesjonalizmu,<br />
a więc określonego zasobu wiedzy i umiejętności<br />
w zakresie pielęgnowania, czyli opieki w zdrowiu<br />
i chorobie, promowania zdrowia i profilaktyki chorób<br />
[5]. Wymaga to ciągłego doskonalenia umiejętności<br />
praktycznych oraz stałego uzupełniania wiedzy.<br />
Poszerzenie zakresu zadań pielęgniarek POZ wymaga<br />
od ich kierowników aktualizowania regulaminowej<br />
odpowiedzialności, uprawnień i obowiązków<br />
związanych z ich realizacją [5]. Pielęgniarki pełniące<br />
funkcje kierownicze ponoszą odpowiedzialność nie<br />
tylko za swój rozwój zawodowy, ale również za rozwój<br />
podwładnych, za realizację celów i zadań instytucji,<br />
którą kierują. Zadaniem kierowniczej kadry pielęgniarskiej<br />
jest osiąganie efektywnych wyników w zarządzaniu<br />
zespołami pracowniczymi [6].<br />
Celem badań było określenie, czy w związku<br />
z wprowadzeniem w 1999 r. ubezpieczeniowego modelu<br />
finansowania świadczeń zdrowotnych nastąpiły<br />
zmiany w zakresie zadań pielęgniarskiej kadry kierowniczej<br />
POZ oraz w obowiązkach pielęgniarek pracujących<br />
w POZ. W związku z tym, że model ubezpiecze-<br />
Anna Ksykiewicz-Dorota, Iwona Markiewicz<br />
118<br />
niowy obowiązuje prawie od dekady, przyjęto następujące<br />
hipotezy:<br />
1) zmiany w systemie finansowania świadczeń zdrowotnych<br />
wpłynęły na rozszerzenie zakresu zadań<br />
kierowniczej kadry pielęgniarskiej POZ;<br />
2) wprowadzenie kontraktów na świadczenia zdrowotne<br />
w zakresie opieki pielęgniarskiej spowodowało<br />
zwiększenie obowiązków pielęgniarek pracujących<br />
w POZ.<br />
MATERIAŁ I METODY<br />
Badania przeprowadzono, przy pomocy kwestionariusza<br />
ankiety, wśród 40 osób pielęgniarskiej kadry<br />
kierowniczej 16 zakładów POZ na terenie miasta Częstochowy,<br />
które w latach 2002-2005 zostały przekształcone<br />
z SPZOZ w NZOZ. Wśród respondentek 37<br />
to mężatki (92,5%), natomiast pozostałe trzy osoby<br />
(7,5%) było stanu wolnego. W przeważającej większości,<br />
tj. 35 (87%) pielęgniarek ma wykształcenie średnie,<br />
dwie (5%) pielęgniarki posiadają wyższe studia<br />
pielęgniarskie. Pozostałe trzy – (8%) inne wyższe.<br />
Tylko 6 spośród badanych pielęgniarek posiada specjalizację.<br />
Natomiast wszystkie pielęgniarki posiadają<br />
ukończone kursy kwalifikacyjne (40 osób – 100,0%).<br />
Z analizy danych wynika, że najwięcej badanych ukończyło<br />
kurs kwalifikacyjny z organizacji i zarządzania<br />
dla pielęgniarek. Porównując staż pracy badanych<br />
pielęgniarek największą grupę stanowiły osoby, które<br />
pracują w zawodzie od 26 do 30 lat (55% ogółu badanych).<br />
Staż do 15 lat ma tylko jedna pielęgniarka<br />
(2,5%). Z analizy wynika, że sporą grupę spośród<br />
badanych (27,55%) stanowią te pielęgniarki, które na<br />
stanowisku kierowniczym pracują do 5 lat. Pielęgniarki<br />
na stanowisku kierowniczym od 25 do 30 lat i powyżej<br />
stanowią 5%.<br />
W analizie statystycznej zastosowano test χ 2 (chi –<br />
kwadrat) na zgodność z rozkładem jednostajnym, χ 2 na<br />
niezależność oraz test χ 2 z poprawką Yatesa. Przyjęto<br />
5% błąd wnioskowania i związany z nim poziom istotności<br />
p≤0,05.<br />
WYNIKI<br />
Dysponowanie uprawnieniami umożliwiającymi<br />
samodzielny wybór celu i sposobu działania umożliwia<br />
skuteczne realizowanie zadań na pielęgniarskich stanowiskach<br />
pracy. Zmiany w systemie zawierania<br />
umów pielęgniarskich z płatnikiem na świadczenia<br />
pielęgniarskie wpłynęły na zwiększenie zakresu obo-
Change language