154 akupunktury i hipnozy. Nie stwierdzono zaś istotnych różnic w odczuwaniu bólu przy zastosowaniu aromaterapii, słuchaniu muzyki lub audioanalgezji (słuchanie głośnych nagrań szumu morza). Podkreśla się jednak, że w prawidłowy sposób oceniono dotychczas niewiele terapii uzupełniających, a liczba zbadanych kobiet jest ciągle zbyt mała, aby można wyciągać daleko idące wnioski [29]. Ze względu na niskie koszty zastosowania niektórych z wyżej wymienionych metod mogłyby one stanowić cenne i interesujące uzupełnienie konwencjonalnych sposobów łagodzenia dolegliwości bólowych. WNIOSKI 1. Ze względu na bardzo częste propozycje ze strony personelu sali porodowej zastosowania interwencji farmakologicznej należałoby przeszkolić personel w zakresie sposobów łagodzenia bólu porodowego z uwzględnieniem metod zarówno niefarmakologicznych, jak i farmakologicznych, ze zwróceniem uwagi na ewentualne uboczne skutki ich zastosowania. 2. Należy stworzyć warunki do korzystania z immersji wodnej i możliwości przybierania dowolnej pozycji jako najbardziej skutecznych i udowodnionych sposobów walki z bólem porodowym bez interwencji farmakologicznej. 3. Dopiero po wykorzystaniu możliwości zmniejszania bólu porodowego sposobami niefarmakologicznymi należy rozważyć możliwość interwencji farmakologicznej. 4. Należy informować kobiety rodzące o zaletach i wadach stosowania farmakologicznych środków przeciwbólowych, szanując ich prawo do wyboru określonej metody. PIŚMIENNICTWO 1. Kubicka-Kraszyńska U., Otffinowska A.: Opieka okołoporodowa w Polsce w świetle akcji „Rodzić po ludzku” 2006, Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa 2007. 2. Otffinowska A.: Opieka okołoporodowa w Polsce i przestrzeganie praw pacjenta w świetle opinii konsumenckiej. Analiza danych z lat 1999-2002, Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa 2002. 3. Smulders B.: Jak pracują położne w Hol<strong>and</strong>ii? [W:] Witajcie na świecie! O perspektywach i kierunkach rozwoju światowego i polskiego położnictwa, Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa 2006. 4. Ostheimer G.W.: Anestezjologia w położnictwie, PZWL, Warszawa 1994. Dorota Rogala i in. 5. Lewis M.: Zewnątrzoponowe i podpajęczynówkowe znieczulenie porodu, Wiadomości Położniczo-Ginekologiczne, 1996, 4. 6. Kamińska B., Kubler A. (red.): Anestezjologia i intensywna terapia, PZWL, Warszawa 2002. 7. Bręborowicz G.H.: Położnictwo i ginekologia, t. I, PZWL, Warszawa 2005. 8. Benson R.C.: Położnictwo i ginekologia, PZWL, Warszawa 1988. 9. Wagner M.: Pursuing the birth machine, ACE Graphics, Camperdown 1994 10. Klimek R.: Wybrane zagadnienia z opieki okołoporodowej. [W:] Położnictwo, Szymański W. (red.), Dream Publ. Comp., Inc.,Kraków 1999. 11. Kubicka-Kraszyńska U., Otffinowska A., Pietrusiewicz J.: O bólu porodowym i metodach jego łagodzenia, Fundacja Rodzić po Ludzku, Warszawa 2006. 12. Jacobson B. et al: Opiate addiction in adult offspring through possible imprinting after obstetric treatment, Br. Med. J., 1990, vol. 301, 1067-1070. 13. Jacobson B. et al.: Obstetric pain medication <strong>and</strong> eventual adult amphetamine addiction in offspring, Acta Obstet. Gynecol. Sc<strong>and</strong>., 1998, vol. 67, 677-682. 14. Mączka M.. i in.: Analiza porównawcza porodów w znieczuleniu zewnątrzoponowym z grupą rodzących „tradycyjnie” na materiale szpitala ginekologicznopołożniczego i noworodków im. Dr S. Mossora w Opolu, Kliniczna Perinatologia i Ginekologia, 2002, supl. XXV, 41-46. 15. Rogoszewski M. i in.: Ocena przebiegu porodu u rodzących w znieczuleniu zewnątrzoponowym z uwzględnieniem stanu pourodzeniowego noworodków, Kliniczna Perinatologia i Ginekologia, 2002, supl. XXV, 47-53. 16. Alex<strong>and</strong>er J.M. et al.: The course of labor with <strong>and</strong> without epidural analgesia, Am. I. Obstem. Gynecol., 1998, vol. 178, 516-520. 17. Ryniak S.: Ocena przydatności mepiwakainy w indukcji znieczulenia zewnątrzoponowego porodu, praca doktorska, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich, 2004. 18. Torvaldsen S., Roberts CL., Raynes-Greenow CH.: Discontinuation of epidural analgesia late in labour for reducing the adverse delivery outcomes associated with epidural analgesia, The Cochrane Database of Systematic Reviews 2004, Issue 4. 19. Alex<strong>and</strong>er J.: Opieka okołoporodowa, [w:] Nowoczesne położnictwo, Alex<strong>and</strong>er J., PZWL, Warszawa 1995. 20. Odent M.: Odrodzone narodziny, Niezależna Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1997. 21. Laudański T.: Hydroterapia w perinatologii, Kliniczna Perinatologia i Ginekologia, supl. XXV, 84-87, Poród nowoczesny, Tychy 2000. 22. Laudański T.: Modyfikacja środowiska narodzin – potrzeby matki i dziecka a potrzeby nowoczesnego położnictwa, [w:] Ginekologia Polska, 2001; 72,8, s. 668-673. 23. Wybrańczyk K.: Poród w immersji wodnej, Nowiny Lekarskie, 2003, 6, 477-479. 24. Laudański T., Fijałkowski W., Zdziennicki A., Tyliński W.: Sztuka rodzenia – wyuczona umiejętność rozegrania
Zastosowanie farmakologicznych i niefarmakologicznych metod łagodzenia bólu porodowego porodu naturalnego, Międzynarodowy Kongres Jakość Narodzin – Jakość Życia, Warszawa, 1993. 25. Darikhuu S. i wsp.: Zastosowanie akupunktury we współczesnym położnictwie, Ginekologia Polska, 2006, t. 6. 26. Sidorenko V.: Zastosowanie muzykoterapii w położnictwie, Międzynarodowa Konferencja Wspierająca Moc Dotyku, Warszawa 1999. 27. Thorburn J., Reid I.A.: Alternatywne metody łagodzenia bólu porodowego, Wiadomości Położniczo-Ginekologiczne, 1996, 4. 28. Mazurek M., Caus I., Warmuz A.: TENS - jako przykład niefarmakologicznej metody łagodzenia bólu porodowego, II Międzynarodowe Sympozjum Postępy w leczeniu bólu, Zakopane 2002. 29. Smith C.A., Collins C.T., Cyna A.M., Crowther C.A.: Complementary <strong>and</strong> alternative therapies for pain management in labour, The Cochrane Database of Systematic Revievs 2003, Issue 2. i Adres do korespondencji: Dorota Rogala 86-005 Białe Błota ul. Chlebowa 12 tel.: 880 44 55 91 e-mail: dorotarogala@op.pl Otrzymano: 25.03.2008 Zaakceptowano do druku: 10.04.2008 155
- Page 1 and 2:
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA w T
- Page 3 and 4:
MATERIAŁY JUBILEUSZOWE Medical and
- Page 5 and 6:
JUBILEE MATERIALS Medical and Biolo
- Page 7:
Szanowni Czytelnicy, Drodzy Jubilac
- Page 16 and 17:
16 w Bydgoszczy w latach 1984-2004,
- Page 18 and 19:
18 Międzynarodowe: • Członek Ko
- Page 20 and 21:
20 Giżewska, H. Dwilewicz-Olszewsk
- Page 22 and 23:
22 rzystwa Otolaryngologicznego, Po
- Page 24 and 25:
24 cji Onkologicznej Polskiego Towa
- Page 26 and 27:
26 1994 Analiza cech atopii u pacje
- Page 28 and 29:
28 M. Kotschy. - Otolaryngologia Po
- Page 30 and 31:
30 Występowanie nowotworów złoś
- Page 32 and 33:
32 2004 Chory po laryngektomii jako
- Page 34 and 35:
34 Recenzja habilitacji Mikulewicza
- Page 36 and 37:
36 Materiały jubileuszowe
- Page 38 and 39:
38 kierownika Kliniki. Po tragiczne
- Page 40 and 41:
40 i znajomych. Towarzyszy im miła
- Page 42 and 43:
42 Sympozjum Balneologii Ginekologi
- Page 44 and 45:
44 25 Jubileuszowy Zjazd Polskiego
- Page 46 and 47:
46 Towarzystwa Ginekologicznego. Sz
- Page 48 and 49:
48 Materiały jubileuszowe
- Page 50 and 51:
50 Okazało się, że ów czujny se
- Page 52 and 53:
52 Opis tych przeżyć ma taki sens
- Page 54 and 55:
54 Materiały jubileuszowe
- Page 56 and 57:
56 1968 Ciąża bliźniacza po rese
- Page 58 and 59:
58 Wykrycie elementów wód płodow
- Page 60 and 61:
60 Układ krzepnięcia krwi w fizjo
- Page 62 and 63:
62 Fibrinolytic system in amniotic
- Page 64 and 65:
64 Thrombomodulin in human gestatio
- Page 66 and 67:
66 Materiały jubileuszowe
- Page 68 and 69:
68 guzami mózgu, neuroblastoma, gu
- Page 70 and 71:
70 zawarte w dymie tytoniowym oraz
- Page 72 and 73:
72 W 1981 roku Esmon i Owen wykryli
- Page 75 and 76:
PRACA POGLĄDOWA / REVIEW Andrzej K
- Page 77 and 78:
Nowotwory gruczołów ślinowych w
- Page 79:
Nowotwory gruczołów ślinowych w
- Page 82 and 83:
82 efektów [1]. Podkreśla się,
- Page 84 and 85:
84 ZMIANA RÓL SPOŁECZNYCH ZWIĄZA
- Page 86 and 87:
86 sja u pacjentów hospitalizowany
- Page 88 and 89:
88 zdrowia. W: Jakość życia w na
- Page 90 and 91:
90 BADANIA ANATOMICZNE Hyett i wsp.
- Page 92 and 93:
92 człowieka. Badania dotyczyły
- Page 94 and 95:
94 nostopoulos C.: Normative angiog
- Page 96 and 97:
96 similar in the two groups of pat
- Page 98 and 99:
98 Można przypuszczać, iż różn
- Page 100 and 101:
100 ate the present situation regar
- Page 102 and 103:
102 Z badań wynika, że aż 61,5%
- Page 105 and 106: PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLE
- Page 107 and 108: CEL PRACY Ocena wyników rehabilita
- Page 109 and 110: Ocena wyników rehabilitacji u spor
- Page 111 and 112: PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLE
- Page 113 and 114: Wybrane komponenty sprawności fizy
- Page 115 and 116: Wybrane komponenty sprawności fizy
- Page 117 and 118: PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLE
- Page 119 and 120: 119 Wpływ ubezpieczeniowego modelu
- Page 121: 121 Wpływ ubezpieczeniowego modelu
- Page 124 and 125: 124 cepcji kluczowe zagadnienie. Lu
- Page 126 and 127: 126 sposób nie okazały się czynn
- Page 128 and 129: 128 Krystyna Kurowska, Larysa Kulig
- Page 130 and 131: 130 tego nie można sprowadzić jed
- Page 132 and 133: 132 Jednym z aspektów dostępnośc
- Page 135 and 136: PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLE
- Page 137 and 138: w grupie osób młodych 14% jest ta
- Page 139: PIŚMIENNICTWO 1. Minois G.: Histor
- Page 142 and 143: 142 R e s u l t s . Smokers were th
- Page 144 and 145: 144 gicznego raka płuca z wydzieli
- Page 146 and 147: 146 Podczas bronchoskopii możemy u
- Page 148 and 149: 148 13. Kozielski J.: Chory na raka
- Page 150 and 151: 150 9.0%). As for the use of peridu
- Page 152 and 153: 152 Ryc. 4. Wpływ personelu na dec
- Page 157 and 158: PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLE
- Page 159 and 160: Transplantacje komórek hematopoety
- Page 161 and 162: WYNIKI Transplantacje komórek hema
- Page 163: Transplantacje komórek hematopoety
- Page 166 and 167: 166 hospitalized because of both ca
- Page 168 and 169: 168 skórnej interwencji wieńcowej
- Page 170 and 171: 170 10. Ben-Horin S, Bardan E, Bars
- Page 172 and 173: 172 T h e a i m of this study was t
- Page 174 and 175: 174 Ryc. 1. Odsetki pacjentów zgł
- Page 176 and 177: 176 i maskowanie objawów, jak i z
- Page 178 and 179: 178 high school students choose, de
- Page 180 and 181: 180 strukturę aktywności ruchowej
- Page 183 and 184: PRACA ORYGINALNA / ORIGINAL ARTICLE
- Page 185 and 186: p=0,036). Uczniowie, których ojcow
- Page 187: 5. Poziom wykształcenia ojca róż
- Page 190 and 191: 190 W działaniu twórczym następu
- Page 192 and 193: 192 Jan Remplewicz i in. piśmienni
- Page 194 and 195: 194 2) dystalny zespół artrogrypo
- Page 196 and 197: 196 • Usg mózgowia 02.03.2006: M
- Page 198 and 199: 198 Iwona Szymkuć i in.
- Page 200: 18. Z pracą należy przesłać oś