Competentiebehoeften en opleiding in de voedingsnijverheid - IPV

Eerstelijnsonderhoud combineerbaar met bediening van meer machines?
In zuivelbedrijf C zijn alle operatoren polyvalent en flexibel inzetbaar op verschillende
machines aan de vier afvullijnen. Ze zijn tegelijk verantwoordelijk voor de bediening en
bewaking van afvul-, etiketteer- en inpakmachines. Bovendien moeten ze de machines
kunnen omstellen op basis van geschreven werkinstructies. Het duurt twee jaar voor een
nieuwe operator alle installaties kent en kan bedienen. Het bedrijf wil het eerstelijnsonderhoud
van de machines graag aan de afvuloperators toevertrouwen zodat zij zich meer betrokken
zouden voelen bij de productie en zodat de technische dienst zich meer zou kunnen toeleggen
op preventief onderhoud en het verhelpen van grote storingen. Het betekent dat alle operators
in alle ploegen het eerstelijnsonderhoud van alle machines waarvoor ze inzetbaar zijn, onder de
knie zouden moeten krijgen. Gezien het drieploegensysteem is het moeilijk om het individuele
opleidingstraject voor de 45 betrokken operators te realiseren. Het zou lang duren om het
volledige opleidingsplan uit te voeren. Voorlopig ziet het bedrijf af van deze ambitie. Het principe
van eerstelijnsonderhoud is nu dat de operator de eerste vijf minuten bij een machinestoring zelf
moet ingrijpen, kijken wat de mogelijke oorzaak kan zijn en - zo nodig - de hulp van de
technische dienst inroept.
Reinigen van apparatuur en productieruimten door externen
Het reinigen van de machines, installaties en productieruimten gebeurt in bedrijf C uit de sector
van de bereide maaltijden door een gespecialiseerde firma tijdens de nacht na het werk van de
twee dagploegen.
1.3.2 Regelende taken
Verder is het zelf plannen en organiseren van het werk in alle functies min of meer mogelijk.
Plannen en regelen zijn echter vooral belangrijk bij die operaties die minder lijn- en
machinegebonden zijn zoals de functies bij de voorbehandeling en de verzending van het
product en de functies die los van de lijn functioneren, zoals de hulpoperator die
verpakkingsmateriaal aanvoert. Dit heeft te maken met de wijze waarop de bewerkingen in
deze operaties zijn gestructureerd. Bij de stroomsgewijze organisatie moeten uitvoerende
werknemers zelf meer beslissingen nemen over te verwerken orders en te verrichten acties in
tegenstelling tot uitvoerende werknemers die aan een productielijn werken.
Bij de ontvangst van de goederen en de voorbereiding, voorbehandeling en bereiding van
de grondstoffen is er sprake van een stroomsgewijze organisatie. Diverse grondstoffen
moeten van op verschillende plaatsen in de opslagruimten in de productie samengebracht
worden met het oog op de bereiding. Naargelang het order volgt er een andere stroom van
bewerkingen. Er is geen vastgelegde volgorde van stappen en bewerkingen zoals bij een
lijnproductie. Bij de productie van bijvoorbeeld een kleine serie patisserieproducten of
bereide salades die handmatig worden klaargemaakt, ontstaat er eveneens een
stroomsgewijze organisatie.
Bij grootschalige geautomatiseerde productie en bij het afvullen en verpakken doorloopt een
productieorder meestal dezelfde volgorde van bewerkingen. Er is sprake van lijnvorming of
52