Competentiebehoeften en opleiding in de voedingsnijverheid - IPV

verantwoordelijke is of dient te worden. Maar werkplekleren verloopt heel vaak informeel en
weinig gestructureerd georganiseerd. Zo loopt een nieuwe werknemer bijvoorbeeld dagen
of zelfs weken mee met een collega tijdens een iets rustigere productieperiode en als er
voldoende bezetting is. Bij werkplekleren kan het bedrijf een aantal stappen volgen tot de
operator het werk volledig zelfstandig kan verrichten: voordoen, samendoen en vervolgens
alleen doen van het werk. Werkplekleren is onder meer geschikt voor het onder de knie
krijgen van zorgsystemen, klantgerichtheid, IT-kennis en –vaardigheden en technische
vakkennis.
Werk- en procedure-instructies. Werkinstructies voor werkuitvoering en bediening van
knoppenborden of beeldschermen, technische fiches met afbeeldingen, productkaarten,
gerechtenboekjes, veiligheidsvoorschriften onder de vorm van pictogrammen en
handleidingen aan de werkpost zijn erg belangrijk om kennis over te dragen voor het volgen
van procedures (bijvoorbeeld productieplanning, kwaliteit, voedselveiligheid, hygiëne,
omstellen machines en productielijnen). De instructies zijn meestal opgesteld en worden
meestal uitgelegd door verantwoordelijken van de diverse domeinen en de
ploegverantwoordelijke of de productiemanager.
Technische opleidingen voor de bediening van machines door machineleveranciers.
Bij de introductie van nieuwe machines of installaties schakelen voedingsbedrijven ook de
leveranciers van de apparatuur in om de uitvoerende werknemers die met de apparatuur
zullen werken, op te leiden.
Leittexte. Leittexte is een ervaringsgerichte en gestructureerde leermethode waarbij de
lerende via het doorlopen van een cyclisch proces en met behulp van diverse, veelal
multimediale didactische hulpmiddelen, komt tot het aanleren van een concrete taak of het
oplossen van een probleemsituatie. De Leittexte-methode is ontstaan in de Duitse
‘fachschüle’ waar gewerkt werd met deeltijds leren en deeltijds werken. Bij de methode
wordt vertrokken van een beroepsspecifieke technische taak of een technisch probleem:
bijvoorbeeld het werken met een bepaalde machine en het oplossen van de storingen die
kunnen optreden. Via Leittexten leert de lerende zelfstandig deze taak uitvoeren of het
probleem oplossen. Leittexte betekent letterlijk ‘stuurtekst’. Deze sturende tekst bestaat uit
aanwijzingen, richtlijnen, sturende vragen en hulpmiddelen (bijvoorbeeld foto's,
videomateriaal,...) die de lerende informatie geven over de taak en voornamelijk laten
nadenken over de stappen en handelingen die moeten uitgevoerd worden en de planning
die daarbij komt kijken. Hierbij wordt een bepaald stappenplan gevolgd waarbij de nadruk
gelegd wordt op het denken vóór het doen. De methode gaat ervan uit dat veel fouten in
een werkproces veroorzaakt worden door een foutief of onvolledig denkproces bij de
uitvoerders. Bij deze methode tracht men dit te voorkomen door de lerende via de
sturingsvragen ertoe aan te zetten om te reflecteren over het uiteindelijk resultaat en om te
bedenken hoe dit bereikt kan worden. De methode kan werkplekleren ondersteunen.
Coaching. Coaching is een ondersteunend proces waarbij de coach de gecoachte helpt in
het opsporen van beperkingen en het ontdekken en ontwikkelen van potentiële kwaliteiten,
het maken van keuzes, het zoeken naar alternatieven,... door middel van zelfreflectie,
teneinde de doelen te verwezenlijken die de gecoachte zichzelf stelt. Deze kunnen velerlei
zijn. Dit coachen gebeurt op zodanige wijze dat de gecoachte in staat wordt gesteld zichzelf
verder te ontwikkelen. Mentoring verwijst meer naar begeleiding op lange termijn.
Werkoverleg, infosessies en videocommunicatie. De momenten van werkoverleg
(bijvoorbeeld bij ploegoverdracht, veiligheidskwartiertjes, infosessies, spontaan werkoverleg
om problemen op te lossen) zijn eveneens belangrijk om bepaalde informatie en kennis over
te dragen.
88