Burgerschapsvorming en de maatschappijvakken - Landelijk ...

Al in de jaren zeventig werd aandacht gevraagd voor Europees
burgerschap, maar pas in de jaren negentig kwam deze vorm van
burgerschap goed van de grond. Verder zien we vooral in de periode na
2000 oproepen om burgers de universele rechten van de mens te leren en
ze inzicht te geven in de universele principes van rechtsstaat en
democratie. Leren voor, of opvoeden tot wereldburger is een belangrijke
doelstelling van burgerschapsvorming ook al bestaat er geen mondiale
staat of bestuursorgaan.
1.1.4 De huidige situatie
In zijn advies Onderwijs en burgerschap plaatste de Onderwijsraad (2003)
hernieuwde aandacht voor burgerschapsvorming in het onderwijs in een
internationaal perspectief: na een tijd van back to basics was er weer meer
ruimte voor een bredere taakstelling van het onderwijs. De raad plaatste
die bredere taakstelling in het licht van burgerschapsvorming en –
bevordering (p. 9). In 2005 werd de burgerschapsvorming in het
onderwijs bij wet geregeld: elke school kreeg de taak bij te dragen aan
‘actief burgerschap en sociale integratie’. De wetstekst die op 1 februari
2006 van kracht werd, luidt als volgt:
‘Het onderwijs
a) gaat er mede van uit dat leerlingen opgroeien in een pluriforme
12
samenleving;
b) is mede gericht op het bevorderen van actief burgerschap en sociale
integratie, en
c) is er mede op gericht dat leerlingen kennis hebben van en
kennismaken met verschillende achtergronden en culturen van
leeftijdgenoten’
(Stbl. 2005, nr. 678).
Onderwijsdoelen gericht op burgerschapsvorming zijn ook terug te
vinden in de kerndoelen voor het basisonderwijs en die voor de
onderbouw van het voortgezet onderwijs. In het mbo werd het document
Leerling, Loopbaan en Burgerschap (GPCB, 2007) vanaf 2010
richtinggevend; het schoolvak maatschappijleer werd er afgeschaft en
vervangen door het werken aan burgerschapscompetenties.