Burgerschapsvorming en de maatschappijvakken - Landelijk ...

Torney-Putra e.a. (2007) laten in een vergelijkend onderzoek tussen
Latino en niet-Latino leerlingen zien, dat het verschil in
burgerschapskennis sterk gerelateerd is aan de mate waarin er op scholen
een open klasklimaat is waarin leerlingen vrijelijk kunnen discussiëren.
Deze onderzoekers tonen tevens aan dat het open klasklimaat verbonden
is met de bereidheid tot maatschappelijke en politieke participatie.
Torney-Putra e.a. geven aan dat participatie gestimuleerd wordt wanneer
er een klimaat bestaat waarin leerlingen zich vrij en aangemoedigd voelen
om hun (eventueel afwijkende) mening te geven.
Deze studies laten zien dat een open klasklimaat verband houdt met
zowel burgerschapskennis als -houdingen. Dit maakt duidelijk dat het
voor het burgerschap van leerlingen uitmaakt of zij de gelegenheid
krijgen om over schoolzaken en maatschappelijke onderwerpen te
discussiëren en daartoe aangemoedigd worden. De studies laten ook zien
dat vooral leerlingen die vanuit hun omgeving in mindere mate
burgerschapscompetenties bezitten, kunnen profiteren van het onderwijs.
In die gevallen is er sprake van een compenserend effect van het
onderwijs.
3.2.2 Curriculum
Ook naar de invloed van het curriculum op burgerschap onder leerlingen
is empirisch onderzoek gedaan. Lopez e.a. (2009) hebben in de Verenigde
Staten onderzocht of het behandelen van actuele onderwerpen uit het
nieuws en het aan de orde stellen van de thematiek van vrijheid van
meningsuiting effect hebben op burgerschap van jongeren. Zij hebben
een relatie tussen beide zaken gevonden. De onderzoekers laten zien dat
discussiëren over het nieuws effect heeft op kennis over en positieve
houdingen ten opzichte van het First Amendment (dat onder andere gaat
vrijheid meningsuiting). Wanneer leerlingen in de klas onderwerpen uit
het nieuws bespreken, neemt de kennis over dit aspect van de
Amerikaanse grondwet toe en staan zij ook positiever ten opzichte van de
vrijheid van meningsuiting. Daarnaast laten de onderzoekers zien dat er
een relatie bestaat tussen het discussiëren over het nieuws en het volgen
van het nieuws. Leerlingen die vaker in de klas discussiëren over het
nieuws, volgen ook vaker zelfstandig nieuws via de krant of televisie. De
77