Burgerschapsvorming en de maatschappijvakken - Landelijk ...

van het heden; men beschouwt veel van wat het geschiedenisonderwijs de
leerlingen laat leren als ballast en onnutte feitenkennis. De geschiedenis-
leraren (..) kennen deze verwijten, en zij weten, dat deze niet altijd ten
onrechte geuit worden' (Memorandum, 1963, p. 10). Geschiedenis ging
zich voortaan bezighouden met meer ‘relevante’ inhouden. In eerste
instantie uitte zich dat in een nogal radicale verschuiving van de aandacht
naar het meest recente verleden: ‘de laatste vijftig jaar’ werd de kern van
het eindexamenprogramma. De jongste geschiedenis had immers nog het
meest te maken met de actualiteit van het heden. Ook het aardrijkskunde-
onderwijs werd meer gericht op de actuele maatschappelijke werkelijk-
heid. In tijden van het nastreven van individuele ontplooiing kreeg de
uitwerking een emancipatorische sfeer, gericht op het in staat stellen van
burgers om mee te beslissen over ruimtelijke thema’s. Met de opkomst
van het milieubewustzijn werd de relatie tussen fysische en de sociale
geografie extra benadrukt. In welvaartsoptimistische tijden werd er
aandacht aan ruimtelijke effecten van de vrijetijdsindustrie besteed
(Hoekveld, 1998).
In het maatschappijleeronderwijs werd al gauw een grotere duidelijkheid
en eenduidigheid in de inhoud van het curriculum nagestreefd. De
opleiders van leraren maatschappijleer publiceerden in 1974 een typering
van de inhoud in themavelden en benaderingswijzen. De themavelden
waren:
44
primaire samenlevingsvormen;
socialisatie, waaronder massamedia;
politiek;
arbeid en kapitaal;
criminaliteit en strafrecht;
internationale verhoudingen (Olgers e.a., 2010, p. 40).
Deze themavelden moesten, volgens een publicatie uit 1984, worden
benaderd – op een voor maatschappijleer typerende wijze – vanuit het
politiek-juridische perspectief, vanuit het sociaal-economische perspectief
en vanuit het sociaal-culturele perspectief (Van der Kallen & Cras, 1984).
Over de indeling van de stof in themavelden, te benaderen vanuit drie
invalshoeken, ontstond overeenstemming onder de leraren. In de loop van
de jaren tachtig werd het vak ontwikkeld tot keuzevak voor het centraal