Burgerschapsvorming en de maatschappijvakken - Landelijk ...

De kinderen weten dat valse beschuldigingen grote gevolgen kunnen
86
hebben voor het slachtoffer en kunnen zich in deze situatie
verplaatsen.
De kinderen weten dat in de tegenwoordige rechtsstaat niemand
zonder deugdelijke bewijsvoering veroordeeld mag worden.
Inkadering in burgerschap
Dit voorbeeld sluit aan bij ‘kennis van alternatieven’ (zie hoofdstuk 2.4. –
D). Leerlingen leren aan de hand van een historisch voorbeeld inzien dat
het belangrijk is dat zij, in tegenstelling tot de slachtoffers van de
heksenvervolging, leven in een rechtsstaat, die zorgvuldigheid betracht bij
het beschuldigen en vervolgen van haar burgers.
Lesinhoud
De lesinhoud gaat over de vervolging van heksen. Dit fenomeen is niet los
te zien van een bepaalde periode in de West-Europese geschiedenis,
namelijk de tijd van ontdekkers en hervormers. Naast het bestaan van
vooroordelen speelde ook de rechtsgang met bekentenissen onder dwang
en een onzorgvuldige bewijsvoering een grote rol.
Achtergrondinformatie voor de leerkracht
De heksenwaan is een goede invalshoek om vooroordelen en het
ontbreken van een rechtsstaat vanuit historisch perspectief te belichten.
Heksen zijn voor de kinderen een bekend fenomeen. Ze zijn nieuwsgierig
naar de achtergronden van het ‘heksengeloof’ en de vraag ‘Hebben
heksen vroeger echt bestaan?’ Het is goed mogelijk om jeugdliteratuur en
sprookjes bij dit onderwerp te betrekken. Het onderwerp geeft ook de
mogelijkheid een spiegel voor te houden t.a.v. vooroordelen.
De heksenvervolgingen worden vaak gezien als een typische uitwas van
de Middeleeuwen (de tijdvakken monniken en ridders en steden en staten
500 - 1500). Dat is echter niet juist. De vervolgingen beleefden een
hoogtepunt in het tijdvak van ontdekkers en hervormers 1500 -1600. In
deze tijd streefde de christelijke kerk ernaar om Europa te bevrijden van
allerlei ongewenste religieuze rituelen. Het ging om de zg. katharen (of
ketters) in Zuid-Frankrijk, joodse en islamitische gebruiken in Spanje en