Burgerschapsvorming en de maatschappijvakken - Landelijk ...

B Welk type burgerschap is nastrevenswaardig en gaat het daarbij
30
om kennis, vaardigheden of houdingen?
Voorbeelden van vragen:
Gaat het vooral om burgers die hun rechten en plichten kennen en
zichzelf kunnen redden in de maatschappij of om burgers die iets
in of voor de gemeenschap doen?
Verwachten we bepaalde activiteiten of gedrag van burgers die
aangeleerd moeten worden?
Gaat het om kennis, inzicht, besef, vaardigheden of houdingen?
Om een pedagogische opdracht (waarden en normen), om
samenlevingsvaardigheden, om burgerschapskunde, om interesse
of een bereidheid?
Welke maatschappij of samenleving of gemeenschap staat centraal
in het denken over burgerschap (de eigen omgeving, de publieke
omgeving, de politieke omgeving, de culturele omgeving, de eigen
(historische) gemeenschap, de Nederlandse gemeenschap, Europa
of de wereld)?
C Kan en mag onderwijs maatschappelijke problemen bestrijden?
Voorbeelden van vragen:
Mag de overheid voorschrijven hoe burgers zich moeten gedragen?
Hoe neutraal moet de overheid hier in zijn? Komt dit niet in strijd
met de vrijheid van onderwijs? Is onderwijs wel geschikt om - naast
het overdragen van kennis en vaardigheden - ook bij te dragen aan
vormingsdoelen?
Als het gaat om kennisoverdracht ten aanzien van de
maatschappij, is het de vraag of er wel objectieve feiten zijn. Vertel
je over een ideale democratie of over hoe de democratie nu uitpakt
voor bepaalde groepen?
Kennis op zichzelf kan als onvoldoende worden gezien omdat
kennis ook verkeerd gebruikt kan worden, of bijvoorbeeld alleen
calculerend burgerschap stimuleert. Wordt hiermee de
maakbaarheid van maatschappij niet overschat?