Burgerschapsvorming en de maatschappijvakken - Landelijk ...

1.4.2 Een stappenplan
Met deze korte verkenning van de maatschappelijke opdracht aan het
onderwijs is duidelijk geworden dat de betwiste concepten van
vorming/onderwijs en burgerschap debat en discussie kunnen opleveren
en dus ook vragen om een eigen visie op invulling van de opdracht tot
burgerschapsvorming. Zonder volledig te willen zijn geeft onderstaande
opsomming een idee van de vragen die bij de vormgeving van
burgerschapsvorming vroeg of laat aan bod komen. Een aantal zijn
expliciet in het bovenstaande betoog naar voren gekomen, andere zijn
eruit te destilleren omdat ze in het verlengde liggen van een aangestipte
kwestie.
A Welke maatschappelijke problemen vragen om een toerusting
door het onderwijs?
Voorbeelden van vragen:
Zijn er concrete ontwikkelingen of tendensen in de maatschappij
die bestreden moeten worden met burgerlijk gedrag
(milieuvervuiling, discriminatie, criminaliteit, onverdraagzaamheid,
asociaal gedrag in de publieke ruimte, burgers die niet meer
stemmen)?
Wat ligt ten grondslag aan die maatschappelijke dreiging (gebrek
aan cohesie, egoïsme, onrechtvaardige structuren, gebrekkig
functionerende democratie, gebrek aan gemeenschapszin,
wegvallende zekerheden)?
Is er sprake van een dynamiek en snelle veranderingen waar
nieuwe burgers op moeten worden voorbereid (globalisering,
techniek, massamedia, ict, nieuwe relatievormen, flexibele
arbeidsverhoudingen)?
Zijn er in de context van de school maatschappelijke problemen
waar de school specifiek aandacht aan zou moeten of kunnen
besteden (criminaliteit, problemen in de wijk, politieke activiteiten
in de eigen gemeente, aansluiten bij bestaande projecten in de
wijk)?
29