De taal van

keersleiding in Amsterdam laten weten. Maar de Israëli's hadden er
ook op aangedrongen hierover geen mededelingen naar buiten te
doen. De verkeersleiding had dat toegezegd, aldus Augusteijn-Esser.
Een en ander was gebleken uit bandopnamen van telefoongesprek-
ken, banden die ondanks alle eerdere onderzoeken nooit boven water
waren gekomen. Volgens Augusteijn-Esser was er gezegd: 'Dat zullen
ze niet van ons horen.' En: 'Die informatie moeten we onder de pet
houden.' Wie dat laatste had gezegd, wilde zij niet kwijt.
Een paar dagen later werden de transcripten van de banden vrijge-
geven. De uitdrukking onder de pet houden bleek te zijn gebruikt in een
gesprek tussen T. Polman, de dienstdoende chef van de verkeerslei-
ders, en diens voorlichter G. Knook. Het gesprek had plaats op 4 okto-
ber 1992, een halfuur na de crash. Polman zei letterlijk, aldus het eind-
verslag van de commissie:
Zeg, eh... ga even op je stoel zitten, want die cargo... die bestond uit
explosieven, uit gif en gassen [...]. Maar daar moeten we maar geen
ruchtbaarheid aan geven. En verder gewoon..., dat zat er dus ge-
woon ook bij... [bedoeld wordt: gewone vracht], maar El Al bidt ons
uiteraard natuurlijk om dat onder de pet te houden.
De uitlatingen van Augusteijn-Esser, die volgens NRC Handelsblad 'on-
nodig onheilspellend' werden gepresenteerd, zorgden voor enorme
opschudding. Er hadden gif en munitie in het vliegtuig gezeten, dit
was al jaren bekend maar Nederlandse ambtenaren hadden dit op ei-
gen houtje onder de pet gehouden! En ze hadden ruim zes jaar een be-
langrijke geluidsband achtergehouden.
Politici tuimelden over elkaar heen om hun verontwaardiging uit te
spreken en premier Kok gaf op eigen houtje opdracht om de betrok-
ken ambtenaren meteen op non-actief te stelllen. Dit zonder de conclu-
sies van de commissie af te wachten, iets wat veel irritatie wekte. Heel
Nederland praatte over de zaak en binnen een paar dagen leek het of
onder de pet houden er altijd was geweest. Sterker nog: het Nos-journaal
gebruikte de uitdrukking al de volgende dag in een bericht over een
heel ander onderwerp, in de betekenis 'iets in de doofpot stoppen'.
Geen columnist kon er weerstand aan bieden en in het humorhoek-
je op de voorpagina van NRC Handelsblad verscheen het grapje 'Wat de
een onder de pet houdt, gaat de ander erboven'. Binnen een paar
[109]