Mens, waar ben je? - CDA

EEN VERKENNING VAN HET CHRISTENDEMOCRATISCHE MENSBEELDde instrumentele rede. 9 We moeten, om met Charles Taylor te spreken, op zoek naar‘subtielere talen’ om zulke zinperspectieven ter sprake te brengen. 10Tweede constateringWe kunnen daar meteen een tweede constatering aan vastknopen: dit is niet alleeneen individueel probleem, dat mensen zelf kunnen en moeten oplossen, maar ookeen maatschappelijk en een politiek probleem.Om met het eerste te beginnen: de kwaliteit van een samenleving is afhankelijkvan de wijze waarop mensen privé en maatschappelijk aanknopingspunten vindenvoor stabiliteit, voor een eigen lijn in hun leven, voor persoonlijke groei en uiteindelijkzingeving. De christendemocratie heeft in haar maatschappijvisie altijd sterk denadruk gelegd op het belang van het zogenaamde middenveld van maatschappelijkeinstituties en verbanden (de civil society). 11 Die instituties (als zorginstellingen,vakbonden, kerken en onderwijsinstellingen) vormden een bedding waarin mensentoegerust konden worden tot zorg en verantwoordelijkheid voor anderen en zichzelfen de ruimte kregen om zich tot ‘goede mensen’ te ontwikkelen.Die christendemocratische visie op de maatschappelijke ordening vloeide voortuit het mensbeeld. 12 Mensen zijn personen met een eigen naam, eigen talenten eneen eigen levensverhaal, die tegelijk niet los gezien kunnen worden van de socialeen maatschappelijke verbanden waarin ze leven. Als ik moet uitleggen wie ik ben,kan dat alleen door iets te vertellen over de omgeving en de relaties waarin ikben opgegroeid en die waarin ik nu leef. Die relaties en verbanden zijn niet alleennoodzakelijke randvoorwaarden voor mijn leven als individu. Veel waarden die goedmens-zijn bepalen, zoals liefde, vriendschap, compassie, verantwoordelijkheid ensolidariteit, zijn alleen in relatie met andere mensen te verwezenlijken.De mens is dus een sociaal wezen. Meer dan dat, hij is een ‘maatschappelijk’wezen. Niet uit bittere noodzaak (bijvoorbeeld omdat we nu eenmaal niet alles zelfkunnen doen en dus een zekere mate van arbeidsverdeling nodig hebben), maaromdat het verwezenlijken van maat schappelijke waarden als rechtvaardigheid, solidariteiten verantwoordelijkheid wezenlijk bij ons mens-zijn hoort. 13 Mensen komentot hun bestemming in een gemeenschap, in het beroep dat er op hen gedaanwordt, in de uitdaging en uitnodiging om hun talenten maatschappelijk in te zetten.Maat schappelijke betrokkenheid draagt bij aan een zinvol bestaan.9 | Vgl. Harry Kunneman, Voorbij het dikke-ik: bouwstenen voor een kritisch humanisme,Amsterdam 2005, p.25.10 | Charles Taylor, Sources of the self: the making of the modern identity, Cambridge, Mass.1989, pp.391-493; Charles Taylor, The ethics of authenticity, Cambridge, 1991, p.81v.Charles Taylor, A secular Age, Cambridge 2007.11 | Zie ook. Wetenschappelijk Instituut voor het CDA, Op zoek naar de kracht van de samenleving,Den Haag 2011, pp.26-30.12 | Zie bijv. H.E.S. Woldring, Politieke filosofie van de christen-democratie, Budel 2003, m.n.V en VI.13 | Zie bijv. Oswald von Nell-Breuning, Gerechtigkeit und Freiheit: Grundzüge katholischerSoziallehre, Wenen 1980, pp.13-40.13