Mens, waar ben je? - CDA

EEN VERKENNING VAN HET CHRISTENDEMOCRATISCHE MENSBEELDcontextloos. Daar kom je niet ver mee zodra je in onze weerbarstige werkelijkheidgaat vragen naar de concrete betekenis in concrete dilemma’s. Juist dan zijn hetreligieuze en culturele bronnen die mensen aanzetten tot keuzen en tot handelen.Zonder inhoudelijke invulling blijven de formele formuleringen volstrekt zonderzeggingskracht.Gaan we de algemene formuleringen echter verder invullen, ieder op onzeeigen manier, dan blijkt de algemeenheid van rechten ineens veel minder omstreden.Er ontstaat onmiddellijk discussie over de vraag wat de erkenning van menselijkewaardigheid inhoudt, tot welk gedrag het ons verplicht en welk politiek beleidhet vergt. Wat is bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting? Of, in het geval van hetdwergwerpen: welk aspect van persoonlijke waardigheid weegt zwaarder? En hoezit het met de veelvuldig aangehaalde vrijheid van godsdienst? Kunnen we in naamvan de vrijheid van godsdienst bepaalde inperkingen van de vrijheid van meningsuitingtoestaan? En mag je, andersom, in naam van de vrijheid van meningsuitingalles zeggen over godsdiensten en hun aanhangers? En wie bepaalt dat dan? Kun jeiemand in naam van ‘de vrijheid’ dwingen om bepaalde vrijheden uit te dragen diedie persoon helemaal niet als vrijheden ziet (ontsluierde seksuele vrijheid bijvoorbeeld)?En wat is ‘gelijkheid’? Zijn we er met alleen maar gelijkheid voor de wet?Is gelijkheid het uitgangspunt of ook een doel waarnaar je moet streven? Dooronderwijs? Door nivellering van kapitaal? We komen in volgende hoofdstukken opdit soort vragen terug. Duidelijk is: hoe preciezer en concreter we worden, hoe meerwe geconfronteerd worden met tegenstrijdigheden tussen de waarden die we vandie basiswaarde, menselijke waardigheid, ‘afleiden’ - en hoe meer daarmee de (politieke)meningsverschillen aan het licht komen.Met een strikt rationele, juridische benadering lopen we, kortom, vast in eenvicieuze cirkel. De verschillende vrijheden en verworvenheden die we verdedigenachten we onvervreemdbaar omdat ze tot de menselijke waardigheid behoren. Maardie waardigheid kan zodra we haar uit de wet afleiden niet anders worden geformuleerddan als optelsom van diezelfde vrijheden en verworvenheden. Zodra de legitimatiedieper gaat dan een formeel betoog, komt er al snel een eigen sterk cultureelbepaalde invulling van humaniteit in het vizier. 24 Zonder inhoudelijke invulling blijftmenselijke waardigheid een principe zonder ideële, echt samenbindende, concretezeggingskracht.Putten uit diverse bronnenWie religieuze inspiratie uit het politieke debat weert, snijdt niet alleen een belangrijkemotivatie af voor betrokkenheid van mensen bij de samenleving, maar miskentook de bronnen waaruit westerse verworvenheden zijn voorgekomen.24 | Vgl. Daan Bronkhorst, Afgrond roept tot afgrond: mensenrechten en religie, Amsterdam1999, p.107.27