Mens, waar ben je? - CDA

MENS, WAAR BEN JE?beroep op de menselijke waardigheid wordt al gauw een politieke dooddoener diehet eigen gelijk moet onderstrepen.Het lijkt er dus op dat de grondwaarde ‘menselijke waardigheid’, die als vanzelfsprekendegemeenschappelijke basis juist de communicatie mogelijk zou moetenmaken, eerder een ‘conversation stopper’ wordt. 20 Willen we daaraan voorbij, danmoeten we nadenken over de invulling en fundering van menselijke waardigheid.De weerbarstige werkelijkheidPolitiek spreken over menselijke waardigheid kan niet in het luchtledige. Het isalleen zinvol en urgent als we ons begeven in de (politieke) dilemma’s, die ingewikkeldzijn en ons soms tot keuzes dwingen die we idealiter liever niet zouden maken.Daar komt nog iets bij. De werkelijkheid is weerbarstiger dan we vaak zoudenwillen. ‘Als de werkelijkheid er niet zou zijn’, zegt cabaretier Theo Maassen in zijnvoorstelling Funktioneel naakt, ‘dan zou de wereld er heel anders uitzien…’ Het zoekennaar invulling en fundering van ‘menselijke waardigheid kan, zeker vanuit politiekperspectief, niet plaatsvinden in het luchtledige. We hebben te maken met eenwerkelijkheid, waarin er een schaarste aan goederen is, waarin we uiteindelijk altijdtegen het plafond van onze financiële mogelijkheden stoten en er grenzen zijn aanwat het milieu aankan. Het vormgeven aan menselijke waardigheid vindt daaromaltijd plaats binnen een context waarin ideaal en werkelijkheid niet per se samenvallen.Er moeten keuzes worden gemaakt,waarbij onherroepelijk factoren gaanmeespelen die we vanuit onze idealen enmensbeelden liever buiten beschouwinglaten, bijvoorbeeld iemands lichamelijkconditie, begaafdheid of economisch nut.Het paradoxale is dat de toegenomenwelvaart en de revolutionaireHet vormgeven aan menselijke waardigheidvindt altijd plaats binnen eencontext waarin ideaal en werkelijkheidniet per se samenvallenontwikkeling van technologie en wetenschap een grotere groep mensen meer danooit een menswaardiger leven bieden, terwijl zij tegelijk steeds weer nieuwe vragenoproepen rondom de waardigheid van de mens. We worden tot keuzes gedwongendie menselijkerwijs ondraaglijk lijken, zowel persoonlijk als politiek. Dat zien webijvoorbeeld duidelijk in de gezondheidszorg. Moet alles wat kan? Als ieder rechtheeft op elke behandeling die medisch gezien mogelijk is, wat doen we dan met debetaalbaarheid? Het blijkt uit financieel oogpunt ondoenlijk om bepaalde gecompliceerdeen dure operaties bij elke patiënt die het betreft uit te voeren. Alleen alom budgettaire redenen moeten er grenzen worden gesteld. Laten we het dilemmaliggen en is het een kwestie van ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’? Moeten enmogen leeftijdsgrenzen een rol spelen? Heeft iemand van 73 minder ‘recht’ op zo’n20 | Maureen Junker-Kenny, ‘Heeft het begrip menselijke waardigheid een theologisch fundamentnodig?’ De kwestie van de menselijke waardigheid, ed. Regina Ammicht-Quinn,2003, p.61-70, p.61.24