Mens, waar ben je? - CDA

EEN VERKENNING VAN HET CHRISTENDEMOCRATISCHE MENSBEELDdedigd dat het scheppingsverhaal zich verzet tegen de dictatoriale oosterse heerseren zegt dat de gelijkwaardigheid van de mensen ligt in de schepping van Adam (demens) door de Allerhoogste. 54 Volgens Psalm 8 is de mens – nogmaals: iedere mens –‘gekroond met glans en glorie’ en ondanks al z’n gebreken en beperkingen koninklijkaansprakelijk en verantwoordelijk voor de orde op aarde, voor het ‘werk van [Gods]handen’ dat hem is ‘toevertrouwd’: ‘schapen, geiten, al het vee, en ook de dierenvan het veld, de vogels aan de hemel, de vissen in de zee en alles wat trekt over dewegen der zeeën.’In deze spanningsvolle verbinding tussen de ‘wijsheidvraag’ (gesteld vanuitde ervaring van begrensdheid en nietigheid) en het ‘koninklijke antwoord’ (de mensdie verantwoordelijkheid voor de wereld krijgt toevertrouwd) ligt de grondstructuurvan het Bijbelse mensbeeld. Mens-zijn betekent leven in de niet ophefbare spanningtussen eindigheid en macht, ontheemd zijn en gevestigdheid, kwetsbaarheiden goddelijke begaafdheid 55 Dit spanningsvolle mensbeeld is vervolgens ingebed inde directe, intieme betrokkenheid van de Schepper op zijn schepsel. De Schepperdenkt aan de mens, de aardeling, bekommert zich om hem, laat zich met hem in (ziebijvoorbeeld Psalm 8). De mens bestaat niet op zichzelf. Hij is een geschapen wezen.Het ankerpunt van zijn bestaan ligt buiten hemzelf, in de relatie met de Schepper diebeschermt, voedt, begeestert. De mens kan ondanks al z’n beperktheid verantwoordelijkgesteld worden, omdat die aansprakelijkheid het gevolg is van de voortdurendeaanspraak die Schepper en schepsel, God en mens, aan elkaar hebben.De mens is, samengevat, een uit stof en klei geboetseerd wezen, kwetsbaar enbeperkt, dat een koninklijke roeping meekrijgt. Deze spanningsvolle identiteit tekentzijn waardigheid. Een kwetsbare waardigheid, dat wel. 56 Het kan gruwelijk misgaan.Relatie en representatieDe scheppingsverhalen reflecteren op de sociale, politieke en religieuze situatie vandie tijd door de fundamentele menselijke vragen te stellen die daar onder liggen.Wat is het wezen van de mens? Zijn oorsprong? Zijn bestemming? Op die manier,zeiden we, ontstaat er een ruimte waar we als lezers van vandaag, met onze eigenvragen, in kunnen stappen. Hoe?In hedendaagse interpretaties valt beurtelings het accent op het ‘representatieve’en het ‘relationele’ aspect. Anders gezegd, men benadrukt ofwel de opdrachtdie de mens in deze wereld heeft als Gods representant op aarde, ofwel de relaties54 | J. Richard Middleton, The liberating image: the Imago Dei in Genesis 1, Eugene, Oregon2005, pp.147-231.55 | Zie Kees Waaijman, De mens als beeld van God, Nijmegen 1991. De Deense filosoof SørenKierkegaard heeft de kern van het mens-zijn op vergelijkbare manier omschreven als despanning tussen werkelijkheid en mogelijkheid, tussen vergankelijkheid en eeuwigheid;jouw concrete mens-zijn wordt bepaald door de manier waarop je jouw leven op ditbreukvlak vormgeeft).56 | Deze uitdrukking is van Kees Waaijman, De mens als beeld van God, Nijmegen 1991, p.19.45