Mens, waar ben je? - CDA

EEN VERKENNING VAN HET CHRISTENDEMOCRATISCHE MENSBEELDvoor authenticiteit bij nadere beschouwing niet juist een aanpassing aan de heersendemoraal?Het verschil met de traditionele instituties is echter dat deze vorm van institutionaliseringnauwelijks aanknopingspunten biedt om jezelf te ontwikkelen. Er wordtje alleen voorgehouden dat je het uit je zelf moet halen. Het gevolg is dat het vooralde eigen gevoelens en emoties zijn die zo steedsmeer de ultieme toetssteen worden voor ‘echtheid’(dat is volgens hen ook waar we anderenop afrekenen: publiek vertoon van emoties magniet alleen, het moet). Het is die druk van ‘jezelfmoeten zijn’ waar wij in dit hoofdstuk kanttekeningenbij plaatsen.Hoe authentiek is het om ‘jezelf tezijn’ als iedereen dat doet en vanelkaar verwacht?Origineel moeten zijnWaar het gaat om het ideaal van authenticiteit, zijn we kinderen van de Romantiek,met haar nadruk op beleving, identiteit en authenticiteit - meer dan van deachttiende-eeuwse Verlichting met haar rationalisme, universaliteit en redelijkheid.In het publieke debat wordt de Verlichting een belangrijke rol toegekend, maar erlijkt eerder sprake te zijn van ‘Romantiek in een Verlichtingsjasje’. 115 Taylor beschrijftin Een seculiere tijd onze cultuur van authenticiteit als:het begrijpen van het leven dat ontstaat tijdens het romantische expressivismeaan het einde van de achttiende eeuw: ieder van ons heeft zijn/haar eigen wijzeom onze menselijkheid te realiseren, en het is belangrijk die eigen levenswijze teontdekken en te realiseren, tegenover zwichten voor aanpassing aan een modeldat ons van buitenaf wordt opgelegd, door de samenleving, de vorige generatieof religieus of politiek gezag. 116Daarmee is deze paragraaf al heel kort samengevat.Lange tijd werd onze identiteit bepaald door onze plaats in de sociale orde. Natuurlijkwas er een besef van een ‘ik’, een ‘zelf’, maar dat was ingeweven in de concreterelaties, in de gemeenschap, in de maatschappelijke, religieuze en kosmische orde.Als ‘ik’ waren we deel van een groter geheel en dat ‘deel’ was niet zonder het groteregeheel te begrijpen. De doorbraak van de Verlichting had deels te maken methet verzet van opkomende burgerij dat zich in Duitsland met name richtte tegen deadel en in Frankrijk tegen de invloed van een oppermachtige kerk. De emancipatievan de burger van het gezag van kerk en adel vond haar filosofische neerslag in debekende definitie van Immanuel Kant: ‘het uittreden van de mens uit de onmondigheiddie hij aan zichzelf te wijten heeft’. Voor Kant was die onmondigheid vooraleen kwestie van gebrek aan moed. Vandaar dat hij aan toevoegde: sapere aude,115 | Procee, Henk, ‘Romantiek in een Verlichtingsjasje’, Trouw 24 december 2004.116 | Charles Taylor, Een seculiere tijd, Rotterdam 2009, p.627.81