TRANSMIGRASI ZAMAN BELANDA

nige en zeer belangrijke verschil is, dat bij wanbetaling geen verhaal
op de goederen van den gemeentedienstplichtige mogelijk
is. De marga's in Palembang, Lampongsche Districten en Benkoelen
kregen eerst op 1 Mei 1930, 1 Maart 1931 en 1 September
1932 het recht om belastingen te heffen, zoodat vóór die data in
de praktijk het verband met de gemeentediensten theoretisch in
stand diende te worden gehouden. Er lijkt geen bezwaar tegen
om dit afkoopgeld om te zetten in een gemeentelijke belasting,
uit de opbrengst waarvan den hoofden een maandelijksche bezoldiging
wordt uitbetaald, zooals thans reeds op Banka en Billiton
geschiedt.
A 2. Geleidediensten (antaran- of per patdiensten).
Ook deze gemeentediensten moeten door ons Bestuur zijn ingesteld,
daar ze niet worden vermeld bij de hier bovengenoemde
auteurs. Het is waarschijnlijk, dat de hoofden zich oorspronkelijk
door hun familieleden en slaven op reis lieten vergezellen. Deze
reizen zullen niet dikwijls hebben plaats gehad, daar de onveiligheid
groot was. De behoefte aan begeleiding door gemeentedienstplichtigen
zal ontstaan zijn na afschaffing van de slavernij,
toen dus voor geleidediensten geen slaven meer beschikbaar waren.
Het aantal te ondernemen reizen nam sterk toe, doordat aan
de hoofden de belastinginning en het toezicht op de heerendienstplichtigen
werd opgedragen, terwijl zij bovendien herhaaldelijk
naar de bestuurscentra werden opgeroepen voor vergaderingen
en rechtspraak. Waar vervoer te water mogelijk was, verrichtten
de geleiders roeiersdiensten. Wanneer te voet werd gereisd droegen
zij de bagage van het hoofd. Ieder hoofd had recht op een
aantal begeleiders. Het aantal was door ons Bestuur vastgesteld
en stond in verhouding tot den rang van het hoofd. Zoo had een
margahoofd over het algemeen recht op 4 begeleiders, een dorpshoofd
op 2 en een wijkhoofd op 1.
Deze gemeentedienst werd eigenaardig beïnvloed door de ontwikkeling
van het verkeer. Stammende uit een tijd toen de hoofden
uitsluitend per prauw, te paard of te voet reisden, werden
deze diensten overbodig, waar de mogelijkheid ontstond om de
reizen per auto of autobus te maken. De hoofden wenschten in
dit geval geen gebruik te maken van de diensten van begeleiders,
daar deze hen slechts nadeel brachten in den vorm van door hen
te betalen vervoerkosten. Zij kwamen dus met de gemeentedienstplichtigen
overeen, dat de dienst niet geheven zou worden,
mits de dienstplichtigen de vervoerkosten van de hoofden betaalden.
Omdat deze onderhandsche regeling ons Bestuur minder
gewenscht leek, werd zij vervangen door een gemeenteraadsver-
92