TRANSMIGRASI ZAMAN BELANDA

hun eigen adat. Van een zekere mate van onderhoorigheid, zich
uitende in een huidegift, is thans geen sprake meer; of dit vroeger
anders is geweest, is mij niet bekend.
In beide gevallen kan men zeggen, dat de immigranten in
eigen autonome rechtsgemeenschappen (dorpen) leefden, maar
dat zij geen invloed hadden op de samenstelling van de regeering
van de rechtsgemeenschap, op wier grondgebied zij woonden.
Deze immigranten werden door de leden van de rechtsgemeenschappen
niet als medeleden erkend, omdat zij niet tot het adatverband
behoorden, ook niet wanneer deze immigrantendorpen
b.v. reeds 100 jaar bestaan, zooals in de Lampongsche Districten
met Bantamsche dorpen het geval is. Zij hadden niet de rechten
en verplichtingen, die de leden van de adatverbanden hadden.
Adatverband en Inlandsche gemeente zijn in Zuid-Sumatra
evenmin begrippen die elkaar steeds dekken, als de begrippen
gemeentegenoot en ingezetene. De adatverbanden met hun gemeentegenooten
bewegen zich uitsluitend op het gebied van het
adatrecht. De Inlandsche gemeenten — dorp en marga — hebben
vrijwel uitsluitend bemoeienis op economisch gebied.
De I.G.O.'s en de Margaordonnantie gebruiken zoowel den
term gemeentegenoot als ingezetene. Zij laten echter na om aan
te geven, wie onder gemeentegenooten of ingezetenen worden verstaan,
zooals in artikel 4 van de Gemeentewet voor Nederlandsche
gemeenten is geschied. De lagere wetgever, in dit geval het
Hoofd van Gewestelijk Bestuur, besliste wie gemeentegenoot of
ingezetene van de Inlandsche gemeenten zijn. Hij maakte geen
onderscheid tusschen beide begrippen. Ieder Inlander is gemeentegenoot
(in staatsrechtelijken zin) of ingezetene van de Inlandsche
gemeente (dorp of marga) door te voldoen aan het feitelijk
vereischte van vestiging in een dorp binnen de marga. Dit vereischte
wordt bewezen door inschrijving in het bevolkingsregister.
Alle Inlandsche inwoners van dorpen zijn ingezetenen van het
dorp en ingezetene van de marga. Later zal blijken dat de ingezetenen
soms niet dezelfde rechten hebben.
Doordat het individualiseeringsproces in de dorpen in vollen
gang is, waardoor het adatverband verzwakt, zal het verschil
tusschen gemeentegenoot en ingezetene in de dorpen meer en
meer verzwakken. Voor de marga is echter te betwijfelen of de
kolonistendorpen en de zgn. pasars binnen afzienbaren tijd in het
adatverband opgenomen zullen worden. Dit punt vindt echter
uitgebreider bespreking in het laatste Hoofdstuk.
45