TRANSMIGRASI ZAMAN BELANDA

schouwd, wordt er later op terug gekomen. Een groot verschil
tusschen de marga in Palembang en Benkoelen en de oorspronkelijke
stamgemeenschap is, dat de marga in haar hoofd een bestuursorgaan
heeft, dat de oorspronkelijke stamgemeenschap
miste. Een krachtig bestuursorgaan bleek voor een Oostersche
democratie even onontbeerlijk als in een Westersche democratie.
Kelsen schrijft: „Soll Gesellschaft, soll gar Staat sein, dann musz
eine bindende Ordnung als gegenseitigen Verhaltens der Menschen
gelten, dann musz Herrschaft sein" 1 ). Daar de oorspronkelijke
Inheemsche gemeenschap niet in staat was, zelf dit bestuursorgaan
te vormen, geschiedde het door vreemde heerschers;
gemist worden kon het niet.
De maatregelen ten aanzien van de Inheemsche rechtsgemeenschappen
door het Nederlandsch gezag genomen, zijn geenszins
het gevolg van een consequente Regeeringspolitiek. Integendeel;
de Hoofden van Gewestelijk Bestuur genoten op dit punt
een zeer groote vrijheid. In Djambi (in 1912) en in de Lampongsche
Districten beschouwt men de marga niet als een Inlandsche
rechtsgemeenschap, het dorp echter wel. In beide gevallen is het
feit dat het margahoofd als bestuursorgaan niet voldoende bestuursmacht
bleek te bezitten, de aanleiding tot deze zienswijze.
In het dorpshoofd ziet men een meer geschikt bestuursorgaan.
In Palembang en Benkoelen kiest men echter de marga en heeft
men de neiging om het dorp als rechtsgemeenschap te verzwakken
ten voordeele van de marga. Maar het merkwaardige is, dat niet
de Regeering deze maatregelen neemt, maar het Hoofd van Gewestelijk
Bestuur. Van een Assistent-Resident van Benkoelen
wordt geschreven, dat hij de marga invoerde omdat hij in Palembang
had gediend 2 ), van een Resident der Lampongsche
Districten dat hij het bestuur wilde zien ingericht als op Java 3 ),
omdat hij van Java afkomstig was. De maatregel, in 1912 genomen
ten aanzien van de marga's in Djambi, wordt genomen
zonder medeweten van de Regeering 4 ). Even buiten Zuid-
Sumatra — op Billiton — wordt de gedwongen dorpsvorming
naar model van Banka ingevoerd, omdat de betrokken bestuursambtenaar
van Banka afkomstig is.
De Hoofden van Gewestelijk Bestuur voerden naar eigen inzicht
hun politiek ten aanzien van het Inlandsch Gemeentewezen;
een Regeeringspolitiek was er niet.
1
) HANS KELSEN, Vom Wesen und Wert der Demokratie, blz. 5.
2
) WINK, De onderafdeeling Lais, blz. 19.
3
) VAN ROYEN, De verdwijning der Lampongsche merga's. K.T., 1932,
blz. 177.
4
) HAGA, Feestbundel Kon. Bat. Genootschap, 1929, II, blz. 248.
23