TRANSMIGRASI ZAMAN BELANDA

Deze bepaling, artikel 1 van de domeinverklaring voor Sumatra
(Stbl. 1874 no 94 f), laat aan duidelijkheid niets te wenschen
over. De vraag of deze negatie van het beschikkingsrecht
wettig is, wordt ontkennend en bevestigend beantwoord. De
standpunten worden volledig toegelicht in het Advies van de
Agrarische Commissie van 1930, het Verslag der Agrarische
Studiecommissie van de vereeniging Indië-Nederland (1932) en
in het debat van de hoogleeraren Logemann en Nolst Trenité in
de vergadering van het Indisch Genootschap van 24 October
1930. Mij aansluitende bij het Advies der Agrarische Commissie
wil het mij voorkomen dat deze bijzondere domeinverklaring
onwettig is, omdat zij in strijd is met artikel 511.S.
Ofschoon de speciale domeinverklaring dus niet voor tweeërlei
uitleg vatbaar is, werd het beschikkingsrecht door de Hoofden
van Gewestelijk Bestuur erkend (tot 1928 echter niet in de Lampongsche
Districten). Het adatrechtelijk beschikkingsrecht, dat
slechts vrijstelling van recognitie of huidegift voor gemeentegenooten
kende, werd echter onder invloed van ons Bestuur tot
een beschikkingsrecht, dat deze vrijstelling aan alle Inlandsche
ingezetenen toekende. Soms werd dit beschikkingsrecht door het
Hoofd van Gewestelijk Bestuur nader geregeld. Een ander voorbeeld
van erkenning van het beschikkingsrecht zien wij na de
invoering van de I.G.O. in Palembang, wanneer de margaraden
op verzoek van ons Bestuur bij besluit grond afstaan (d.i.
het beschikkingsrecht prijs geven) aan de zgn. zelfstandige pasars.
Ook de ordonnantiewetgever houdt niet in alle opzichten vast
aan de speciale domeinverklaring. Wel is dit het geval in de erfpachtsordonnantie
voor de Buitengewesten (Stbl. 1914 no. 367),
waar de speciale domein ver klaring uitdrukkelijk wordt gehandhaafd.
In de practijk ontstond dus de minder bevredigende toestand,
dat het beschikkingsrecht wel werd erkend voor het geval
dat een Inlander, niet-margagenoot, grond huurde en niet werd
erkend wanneer een niet-Inlander grond in erfpacht aanvroeg.
In de Boschbeschermingsordonnanties voor Palembang (Stbl.
1916 no 420) en voor de Lampongsche Districten (Stbl. 1918 no
74) wordt echter het beschikkingsrecht eenigermate erkend. Art.
3a — in 1927 ingelascht — bepaalt dat een gedeelte van de
bruto-opbrengst van de door het Land te innen retributies, betaald
voor het kappen van hout enz. in 's Lands bosschen, wordt
uitgekeerd „aan de Inlandsche rechtsgemeenschappen binnen
wier gebied het hout is gekapt". Deze bosschen kunnen dus in
verband met de bewoordingen van het hierna aan te halen artikel
2 lid 16 van het Agrarisch Reglement voor Zuid-Sumatra niet
gelegen zijn binnen den beheerskring van de marga. Eenzelfde
124