TRANSMIGRASI ZAMAN BELANDA

De Herzieningscommissie was zich blijkbaar niet voldoende
bewust, dat juist het brengen van de mogelijkheid om in den raad
anderen dan dorpshoofden of adatwaardigheidsbekleeders op te
nemen, de groote hervorming is. De hoofdzaak is niet, of deze
leden worden verkozen of benoemd, maar dat zij geen volkshoofden
of adatwaardigheidsbekleeders zijn.
De Kiesrechtcommissie ging van het standpunt uit, dat verkozen
leden in de Inlandsche gemeenteraden dienden te worden
opgenomen. Eenerzijds is dit een logisch gevolg van de opdracht,
die zij ontving, nl. ,,het ontwerpen van een schema voor de algemeene
beginselen die ten grondslag zullen liggen aan de regeling
van het kiesrecht der vertegenwoordigende lichamen" 1 ). Maar
anderzijds blijkt zij op de hoogte van het bestaan van den „van
oudsher bekenden collegialen bestuursvorm in Zuid-Sumatra",
zoodat het toch ook begrijpelijk geweest ware, wanneer de commissie
zich had afgevraagd of deze bestuursvorm het opnemen van
verkozen leden wel wenschelijk maakte. Ook zij neemt dit
evenals de Herzieningscommissie — zonder nadere bewijsvoering
aan. Zij schrijft:
„Als regel, een regel waarvoor alleen uitzondering gemaakt kan
worden voor de Inlandsche rechtsgemeenschappen in Zuid-Sumatra,
zal de raad voor de grootste helft uit verkozen en periodiek aftredende
leden bestaan. In raden van Inlandsche rechtsgemeenschappen
zoowel op West-Java als op Zuid-Sumatra, zal zoo noodig een deel
der plaatsen bezet worden door adatwaardigheidsbekleeders" 2 ).
De Kiesrechtcommissie zou er de voorkeur aan geven, de
volkshoofden geheel buiten den raad te laten, maar ziet de onmogelijkheid
daarvan in.
„Vooral in Zuid-Sumatra vormen de waardigheidsbekleders —
die overigens zelf ook veelal gekozen zijn — een zoo groote macht
in de rechtsgemeenschap dat elke poging om hen door een verkozen
raad te vervangen óf een doode letter zou blijven, omdat de bevolking
de waardigheidsbekleeders kiest óf wel een noodelooze verwarring
zou stichten" 3 ).
Men kan deze voorkeur bij de Regeering en bij beide commissies
voor het opnemen van verkozen leden in de margaraden
slechts verklaren, wanneer men zich herinnert hoe in de jaren
na den Wereldoorlog de Westersche democratische ideeën een
triomftocht door de wereld maakten, waardoor ook Nederlandsch-
Indië werd beroerd. Toch dient niet vergeten te worden, dat de
Regeering ten aanzien van Zuid-Sumatra voorzichtigheid be-
66
!) G. B. van 16 Nov. 1921, no 1.
2
) Verslag van de Kiesrechtcommissie, blz. 5.
3
) Verslag van de Kiesrechtcommissie, blz. 44.