TRANSMIGRASI ZAMAN BELANDA

voorschrift, dat zijn oorsprong vindt in art. 3 van de Keurenwet
1895 en met variaties in de Indische wetgeving is opgenomen in
historische volgorde: art. 12 Decentralisatiebesluit; art. 51 Locale-Raden-Ordonnantie;
art. 64 Provincie-ordonnantie; art. 56
Regentschapsordonnantie en art. 75 Stadsgemeenteordonnantie.
Dat met deze navolging van de Nederlandsche wetgeving ook
in dit geval aan Indië een dienst is bewezen, mag betwijfeld
worden, waar de vraag wat „onderwerp" en wat „punt" is al
jaren lang een vrijwel onoplosbaar probleem is gebleken. De theorie
van Oppenheim, dat het motief der regeling beslissend zoude
zijn, is voor de praktijk onmogelijk gebleken, zooals Bool terecht
heeft aangetoond; en andere criteria zijn willekeurig. Volstaan
moge worden met Bool te citeeren, die naar aanleiding van de
jurisprudentie van de Kroon terzake opmerkt: „dat het geven
van een antwoord op dergelijke vragen volkomen willekeurig is,
waar iedere maatstaf ontbreekt" 1 ). Had men zich bepaald tot
te zeggen, dat een lagere gemeenschap het recht heeft een regeling
van een hoogere aan te vullen of beter nog had men daarover
gezwegen en het stilzwijgend aanvaard, dan zou dit vooral voor
Indië, waar men staatsrechtelijk nog minder georiënteerd is, een
groot voordeel geweest zijn. Immers, dan had de Gouverneur-
Generaal of in ons geval het Hoofd van Gewestelijk Bestuur, die
het vernietigingsrecht heeft te hanteeren, zich af te vragen of
het in een bepaald geval doelmatig zou zijn, dat een lagere wetgever
aanvullende regels maakt en daarnaast of een gemaakte
regeling doelmatig is. Daardoor zou het bepalen van de bevoegdheidsgrens
van het lager huishouden, die immers naar gronden
van doelmatigheid bepaald wordt, beter tot zijn recht zijn gekomen.
De toevoeging van de woorden „tenzij daartoe bij algemeene
verordening vrijheid is gegeven" passen in het aangenomen stelsel,
dat aanvulling geoorloofd is, evenmin als zij dat doen in de
Provincie- Regentschaps- en Stadsgemeenteordonnantie. Zij zijn
kennelijk overgenomen van art. 12 lid 2 van het Decentralisatiebesluit,
waar zij zin hadden, daar de centrale wetgever een aantal
regelingen als van locaal belang aanmerkend ter bestendiging,
wijziging of intrekking aan den localen wetgever overlaat. De
toevoeging is in art. 6 der Margaordonnantie gelukkig weggelaten.
De Margaordonnantie wijkt bovendien af, doordat gesproken
wordt van beslissingen (dus regelingen en besluiten) terwijl als
hoogere verordeningen worden aangegeven de algemeene verordening,
een keur van politie of een verordening van het Hoofd
112
1
) Mr. J. BOOL, De Gemeentewet 1930, blz. 76.