Normas ortográficas e morfolóxicas - Inicio

todas as partes, pero con maior densidade, formando case unha área compacta,
na metade occidental de Galicia; queipo, queipa aparecen de modo
esporádico só no N.
No galego medieval non temos documentacións para a primeira persoa do
presente de indicativo; hainas, en troques, para o presente de subxuntivo: cabia
e caiba, e mesmo caibia.
As formas antigas cabio e caibo, cabia e caiba (e mesmo caibio e caibia
con anticipación de iode) son as esperadas historicamente do lat. CAPIO, CAPIAM
(obsérvese o paralelismo con agua, auga, augua). Estas formas continúan no
galego actual. Cabo, caba etc. (igual que chova, como, durmo etc., ant. chovia,
comio ~ coimo, dormio etc.) son formas analóxicas innovadoras. As variantes
híbridas queipo, queipa son castelanismos, motivados quizais polo escaso arraigamento
do verbo caber, que está sendo suplantado polo semanticamente afín
coller.
Normativamente non cabe escoller senón entre as formas galegas e de
entre elas debe descartarse cabo, caba por ser unha innovación aínda non
consumada; entre cabio/caibo, cabia/caiba etc. débese dar preferencia á
segunda por ser, das dúas, a maioritaria, e por ser a solución congruente con
poida e queira.
O dito neste comentario vale tamén para as formas correspondentes de
saber, coa excepción da primeira persoa do presente de indicativo, que é sei.
Tamén cómpre advertir que na maioría dos casos hai coincidencia caiba/saiba,
pero non necesariamente.
Couben, coubera, coubese, couber. Para o tema de perfecto no galego
actual rexístranse as seguintes raíces: coub-, dispersa por todo o dominio galego,
pero formando unha rede bastante densa na parte occidental (case compacta
na provincia da Coruña); coup-, dispersa tamén por todo o galego, pero
predominantemente na zona oriental; cab- (fraca), tamén esporadicamente ao
longo das Rías Baixas. No galego histórico unicamente se documentan formas
coa raíz coub-.
131