Normas ortográficas e morfolóxicas - Inicio

deben evitarse. Con todo, hai formas aceptables como comenencia ‘interese’,
diferente xa do cultismo novamente reintroducido conveniencia. Nótese
que tamén hai casos como aparencia, beneficencia etc., que carecen de
ie xa en latín.
10.5. DISIMILACIÓN, METÁTESE E EPÉNTESE DE R
O r mantén, en xeral, a súa posición etimolóxica dentro da palabra,
independentemente das síncopes vocálicas: prado (< PRATUM),
cabra (< CAPRAM), disfrazar, labrar (< LABORARE), Carlos (< CARO-
LUS), merla (< MERULAM), tenro (< TENERUM), xenro (< GENERUM),
venres (< VENERIS). Hai, con todo, casos de metáteses xa consumadas:
bradar (< BALATRARE), prebe (< PIPER), preguiza (< PIGRITIAM), burgo
(< BRUCHUM).
Preguntar é a forma máis documentada na Idade Media e maioritaria
no galego moderno; correspóndese ademais co étimo *PRAECUNCTA-
RE. Debe ser, por tanto, a normativa.
Esporadicamente algunhas palabras perderon o r interno por disimilación
con outro r dentro da mesma palabra (arado, frade, madrasta,
padrasto, rodo, e mesmo o semicultismo propio, do lat. PROPRIUM, e
derivados, documentado maioritariamente sen o segundo r xa na época
medieval). Fronte a estes casos de perda por disimilación, en xeral houbo
unha tendencia á conservación da consoante, e por iso temos hoxe arrastrar,
rastro, rexistrar, rexistro, rostro etc.
A maioría destas palabras conservan tamén o -r- nos textos galegos
medievais. En troques, nos textos portugueses medievais vense xa
casos de perda xunto a outros de conservación; pouco a pouco foise
impoñendo a forma sen -r-, que hoxe é máis usual, chegándose ás
veces a diferenzas de significado, como rosto ‘cara dunha persoa’ / rostro
‘bico das aves’.
71