Normas ortográficas e morfolóxicas - Inicio

2.4. PALABRAS ESDRÚXULAS
As palabras esdrúxulas ou proparoxítonas levan sempre acento gráfico:
bárbaro, mágoa, tépedo, tónico, túnica.
2.5. ACENTUACIÓN DE I, U EN HIATO
Con independencia do establecido nas epígrafes precedentes, as
vogais i, u tónicas acentúanse graficamente cando van inmediatamente
antes ou despois dunha vogal átona, para indicar que ambas as vogais
pertencen a sílabas distintas e que, polo tanto, non forman ditongo. Así:
acentúo, aínda, baúl, caída, Coímbra, constituíu, egoísmo, miúdo, moía,
prexuízo, raíña, raíz, roía, ruído, saía, saín, saír, súa, traía, túa, xuízo
etc. Para os efectos de indicar que non forman ditongo coa anterior, as
vogais i, u tónicas non se acentúan graficamente cando entre estas e a
átona aparece o grafema h: prohibo.
Tamén cabería pensar en adoptar para estes casos o sistema de acentuación
do portugués, que nos levaría a non marcar a vogal tónica en recua ‘recúa’
ou en sabia ‘sabía’ (en troques, si en país), e, consecuentemente, a acentuar
récua ‘recua’ ou sábia ‘sabia’ (mais non saia).
Esa regra presenta, porén, algúns inconvenientes. Acentuar sábia supón
considerar proparoxítonas as palabras deste tipo, cousa que resulta discutible,
pois tan grave é sabia como saia, independentemente de que a secuencia -ia vaia
nun caso precedida de consoante e no outro precedida de vogal. Así pois, se tanto
saia como sabia son palabras paroxítonas, non semella xustificable dispensarlles
un tratamento distinto, sobre todo tendo en conta que isto nos levaría a incorrer
nunha nova incoherencia, a de acentuar caía mais non valia ‘valía’.
Polo demais, sendo necesario, conforme se dixo antes, acentuar graficamente
Araúxo, cafeína, egoísmo, país etc., empregando o acento para indicar
que a vogal con el marcada é silábica, non hai razón ningunha que aconselle
non facelo tamén nos casos de había, María, río etc.
25